काठमाडाैं । बिहानैदेखि फेसबुक बाहरूका फोटोले भरिभराउ भएछ । उठ्नेबित्तिकै फेसबुक खोलेको थिएँ, स्क्रोल डाउन गर्दा बा नै बा देखेँ । त्यसपछि झल्यास ब्युझिएँ, ए १ आज त बाको मुख
हरेक वर्षको कुशेऔँसीमा घरको ढोकामाथि कुश ल्याएर सिउरिने गरिन्छ । यसरी नयाँ कुश ल्याएर ढोकामाथि राख्दा र धार्मिक कार्यमा कुशको प्रयोग गर्दा मानिसलाई के फाइदा छ त ? संस्कृति जोगाउन
हाम्रो समाजमा अझै पनि राम्रा–राम्रा संस्कारहरु हराएका छैनन् । तर विदेशमा हेर्ने हो भने, एकै परिवारका सदस्यहरु पनि समय अनुसार चाँडै अलग्गिएर जान्छन् । हाम्रो देशमा जसरी बाबुआमाले आफ्ना बालबालिका
सम्भवतः आजभन्दा करिब १४ वर्षअघि २०६६ असोज महिनातिरको कुरा थियो । सरकारका तत्कालीन मुख्य सचिव माधवप्रसाद घिमिरेलगायतका प्रशासकहरुले होटल समिटमा एउटा कार्यक्रम राख्नुभएको थियो । विषय थियो ‘प्रशासन क्षेत्रका समस्या,
प्रकृतिको शाश्वत नियमानुसार हामीले एक न एक दिन चोला फेरेर जानै पर्छ । हो, प्रकृतिको यही नियमानुसार ‘नेपाल किरात कुलुङ भाषा संस्कृति उत्थान संघ (किरात कुलु गुसखोम)’ का महासचिव इन्द्र
निर्वाचन जति स्वच्छ र मर्यादित हुन्छ त्यति नै लोकतन्त्र र सुशासनका लागि आधारस्तभ्भ खडा हुँदै जान्छ । तर नेपालमा निर्वाचन प्रणाली र निर्वाचनमा हुने बढ्दो खर्चले गर्दा सुशासनको महत्वपूर्ण पाटोमा
अख्तियार दुरुपयोग अनुन्धान आयोगलगायतका संवैधानिक निकायले पनि भ्रष्टाचार रोक्न सकेनन् । भ्रष्टाचार नहोस् भनेर संविधान र कानुनमा बलिया प्रावधानहरु राखिएका छन् । केही कारबाही पनि भएको छ । तर भ्रष्टाचार
व्यक्तिले आपूmले आपूmलाई प्यार गर्नुपर्दछ, गर्छ भन्ने कुरामा सबैको सहमति नै होला तर प्यारको शाब्दिक अर्थमा मात्र अल्झेर वास्तवमा आपैmंलाई अन्याय गरिरहेको वा गलत क्रियाकलापमा त भुलिरहेको छैन । व्यक्तिले
यो भाद्र महिनाको गतहप्ताहरुमा केही खबर खबरबजारमा राम्रैसँग गर्माए । तीमध्ये दुईवटा अभिव्यक्तिका खबरहरुले विशेष स्थान ग्रहण गरे । पहिलो वर्तमान प्रधानमन्त्रीका अभिव्यक्ति । उनले आफ्नो भाषणको क्रममा एक लाख
एकपटकको कुरा हो । एकजना किसान जङ्गलको बाटो भएर हिँड्दै गर्दा अचानक एउटा सिंहको बच्चा (डमरु) लाई भेटे । उनले यताउता हेरे तर कसैलाई पनि देखेनन् । सिंहको बच्चा अत्यन्तै
हिजोआज दिल्ली सिँगारिएको छ, नयाँ दुलहीझैँ होइन, युरोप र अमेरिकाको स्टान्डर्डमा । उत्तर प्रदेशको दिल्ली, नोयडा आज धपक्क बलेको छ, झिलिमिली छ, जताततै उत्साह छ, उमंग छ । नेतृत्वमा मात्र
राज्य सञ्चालन गर्ने निकायबाट व्यवस्थित प्रणालीको विकास गर्ने र सोही अनुसार शासन चलाउने काम लामो समयदेखि हुन सकेको छैन । हिजो पञ्चायती शासन व्यवस्थामा प्रजातान्त्रिक हक–अधिकारलाई कुण्ठित गरियो भन्ने गुनासो
सन् २०२३ को जी–ट्वान्टीको अध्यक्षता भारतलाई जुरेको छ । सेप्टेम्बर ९ र १० मा हुन लागेको शिखर सम्मेलनमा विश्वका मूर्धन्य नेतृत्व गणको सहभागिता हुने अपेक्षा गरिएको छ । अमेरिकी राष्ट्रपति
स्वर्गीय बीपी कोइरालाको पूरा नाम विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला । उनी कसैका सान्बाबु, कसैका सान्दाजु आदि पनि हुन् । उनी बहुमुखी प्रतिभाका धनी हुन् । यसै कारण हामी सबैले कदर गर्नलायककै व्यक्तिमा
बोक्सी के हो र यो कसरी उत्पन्न हुन्छ भन्ने कुरा कसैलाई थाहा छैन । यो अन्धविश्वास र रुढिवादी अहिलेको एक्काइसौँ शताब्दीको युगमा पनि समाजले भोगिरहेको छ र रुढिवादकै भरमा बोक्सी
गोपीकृष्ण ढुंगानाले ‘शब्दविम्बमा सत्यमोहन’ कृतिको विमोचनमा उपस्थितिका लागि फोनमार्फत निम्ता गर्नुभयो । त्यसै–त्यसै मन रमायो । पुलकित भएँ । त्यो निम्तो मेरा लागि सुखद संयोग र खबर भएको ठानेँ ।
नयाँ वर्ष २०८० ले प्रवेश पाएको चार महिना बितिसक्यो । सरकारका सदस्यहरुले देशमा देखिएको बेथितिलाई अर्थपूर्णरुपमा सम्बोधन गर्लान् कि भन्ने आशा गरेकाहरु निराश भएका छन् । अन्ततः शासकका सदस्यहरु यो
अहिले बजार तातिएको छ। मुलुकमा लामै समयदेखि हालीमुहाली चलाउँदै आएका वैध अवैध शक्तिकेन्द्रका मतियारहरुको बीचमा हल्लीखल्ली मच्चिएको छ। राज्यशक्ति, राजनैतिक र प्रशासनिक अधिकार अनि अख्तियारको दुरुपयोग गरेर राज्यका विभिन्न क्षेत्रमा
पुस्तकालय भन्नाले सामान्यतः पुस्तकहरुको संग्रह बुझिन्छ । पुस्तकालयको यो अवधारणा निकै पुरानो र संकुचित हो । यसको क्षेत्र निकै विशाल छ । ज्ञानको प्रकृतिअनुरुप स्वरुपमा पनि भिन्नता छ । पुस्तकालय
नेपालमा सय केजी सुन समाएपश्चात् यसको मुख्य तस्करलाई दण्डित गर्नुपर्ने माग जनस्तरबाट उठिराखेको छ । प्रमुख प्रतिपक्षी दलले स्वतन्त्र आयोगको माग संसद्मा उठाएकोमा सो आयोग गठन गर्ने गरी माग पूरा