नेपाल समाचारपत्र, धादिङ,
दक्षिणी धादिङको बेनिघाटरोराङ–२ सिमथलीस्थित प्रजा आधारभूत विद्यालयका चेपाङ बालबालिका विदालयय जाँदा भोकै जान्छन् न्दा पत्यार नलाग्न सक्छ तर, यो वास्तविकता वषौँंदेखि चलिरहेको छ ।
कक्षा २ मा अध्यायनरत सेविका चेपाङ ७ वर्षको हुनुभयो । घरमा खानेकुरा नभएकले बिहान उहाँ खाना नखार्इ विद्यालय पुग्नुहुन्छ । जब विद्यालय आउनुहुन्छ । यताउता हेरिीहने बानी छ । कहिलेकाहीँ मात्र बिहानको खाना खाएर आउने भएकाले धेरैजसो भोकै आएपछि खाजा बनाउने ठाउँतिर एक टकले हेरेपछि कक्षातिर पुग्ने गर्नुहुन्छ ।
निन्याउरो अनुहारमा कक्षा बस्ने भएकाले कतिखेर खाजा खान पाइन्छ भनेर उनीहरु झ्यालतिर हेरेर बसेको टिठलाग्दो दृश्य देखिन्छ ।
कक्षा २ मा अध्यायन गर्ने अनिशा चेपाङ पनि खाली खुट्टा विद्यालय आउनुहुन्छ ।
विद्यालय पोशाक लगाएको देखिएकै छैन। आमाबुबा ज्याम िगर्न जान्छन् । बिहान निस्कने आमाबुबाले बेलुका घरमा खानेकुरा ल्याए भने उनीहरुले खाना खान पाउँछन् अन्यथा बेलुका पानी खाएर भोकै बस्नु उहनीहरुको बाध्यता हो ।
कक्षा ४ मा अध्यायनरत १० वर्षीय सुजन चेपाङ पुरानो कपडा लगाएर विद्यालय आउँछन् । खाना खाने तर, कहिलेकाहीं बेलुका मात्र हो । ज्याला गरेर किनेको चप्पलसमेत फाटेको छ ।
विद्यालय आउँदा लाज हुने भएपछि उनी बिदाको दिन ज्याला गरी कमाएको थोरै पैसा जोहो गरेर चप्पल किनेर लगाउने गर्छन् ।
कक्षा ४ मा अध्यायन गर्ने सन्तोष चेपाङको हालत पनि उस्तै छ । खानेकुरा घरमा छैन । विद्यालयको खाजाका लागि आउने गरेको चेपाङ बालबालिका समस्यासँग जुधिरहेका छन् ।
चार कक्षा पढ्ने भए पनि उनीहरु ज्याला गर्न जान सक्ने कहलिन्छन् । ज्याला गर्न नपाएको दिन विद्यालय आउने विद्यार्थीको संख्या पनि बढ्छ। ज्याला गर्नु उनीहरुको बाध्यता र पेट पाल्ने आधारका रुपमा लिइएको छ ।
यी पात्रहरु प्रतिनिधि मात्र हुन् । प्रजा आधारभुत विद्यालयमा अध्यायन गर्ने १ सय १० विद्यार्थीमध्ये २५ जना विद्यार्थी हरेक दिन विद्यालयको खाजा खान पाइन्छ भनेर आउने गरेका छन् भने ७५ जना विद्यार्थी खाली खुट्टामा र विद्यालय पोशाक नलगाई विद्यालय आउने गरेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक अप्सरा मैनालीले जानाकारी दिनुभयो ।
घरमा खाने अन्न नभएका चेपाङ समुदायको बसोबास रहेको सिमथलीमा ७० घर छन्। छाप्रा बनाएर बसेको गाउँमा र विद्यालयमा खानेपानीसमेत छैन । विकासको सबै पूर्वाधारको पहुँचबाट टाढा रहेको सिमथलीबासीका लागि आयआर्जनको कुनै उपाय नभएपछि गाउँबासी ज्यालामजदुरी गर्न गाउँ छाडेर हिँड्ने र केही मानिस बच्चा भएकोले गाउँमै बसेर एक छाकको भरमा जीवन निर्वाह गरिरहेको कष्टकर जीवन देख्न सकिन्छ ।
नेपाल सरकारले २०३५ सालदेखि लागू गरेको प्रजा विकास कार्यक्रम र एनजीओहरुले गरेको विकासले नछोएको र उनीहरुको फोटोमात्र एनजीओको कार्यालयहरुमा पुगेको अवस्थामा गाउँको विकासमा लाग्ने हो भने गाउँबासीको आम्दानी हुने योजना स्थानीय सरकारले बनाएर मात्र सम्भव हुने प्रधानाध्यापक मैनालीको भनाइ छ।