मार्गदर्शन दिने गुरुहरूको सम्मानको दिन गुरु पूर्णिमा

आज गुरू पूर्णिमा हो । आजका दिन गुरूहरुलाई विशेष सम्मान गरिन्छ । विशेष गरी, गुरू पूर्णिमा हिन्दु, बौद्ध र जैन धर्मावलम्बीले मनाउने एक महत्वपूर्ण पर्व हो । यो आषाढ शुक्ल पूर्णिमामा पर्छ । यस दिन गुरू (शिक्षक, आध्यात्मिक मार्गदर्शक) को पूजा र सम्मान गरिन्छ । गुरू पूर्णिमाको महत्व गुरूको आदर शिष्यहरूले आफ्ना गुरूहरूलाई धन्यवाद र मृत्युवरण गरेका गुरूलाई श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्छन् ।

गुरू–शिष्य परम्परालाई सनातन धर्मले पवित्र मानेको छ । धार्मिक मान्यता आजको दिन महर्षि वेदव्यास (महाभारत र वेदका संकलनकर्ता) को जन्मदिन पनि हो । यसैले यो दिनलाई व्यास पूर्णिमा पनि भन्ने गरिन्छ ।

आजकै दिन गौतम बुद्धले सारनाथमा पहिलो उपदेश (धर्मचक्र प्रवर्तन) दिएका थिए । आध्यात्मिक फाइदा यस दिन ध्यान, पूजा र मन्त्र जप गर्दा गुरूको कृपा बढ्छ भन्ने जनविश्वास छ ।

अज्ञानताको अन्त्य र आत्मज्ञान प्राप्तिका लागि यो दिन उत्तम मानिन्छ । शिक्षा र ज्ञानको बाटो विद्यार्थीहरूले गुरूबाट प्राप्त ज्ञानको महत्वलाई सम्झन्छन् ।

गुरू पूर्णिमा कसरी मनाइन्छ ?

यस दिन गुरूलाई फूल, फल, दक्षिणा तथा मिष्ठान्न दिइन्छ । गुरूले दिएका विद्याको स्मरण गरेर यथोचित सम्मान गरेर उहाँहरूबाट आशिर्वाद लिइन्छ । सत्संग र ध्यान आश्रमहरूमा भजन, कीर्तन र प्रवचन हुन्छन् । गुरूको महिमा बताउने शास्त्र पढिन्छ ।

नेपालमा गुरू पूर्णिमा पशुपतिनाथ, स्वयम्भू, मुक्तिनाथ जस्ता धार्मिक स्थलहरूमा भक्तजन एकत्रित हुन्छन् । विद्यालय र गुरूकुलहरूमा शिक्षकलाई सम्मान गरिन्छ । आजभोलि विद्यालयहरूमा केक काटेर गुरूहरूको सम्मान गर्ने गरेको पनि पाइन्छ ।