नेपाल प्रिमियर लिग–२०८२ : प्रतिस्पर्धात्मक र रोमाञ्चक

नेपालको घरेलु क्रिकेटको सबैभन्दा ठूलो र आकर्षक प्रतियोगिता नेपाल प्रिमियर लिग (एनपीएल) को दोस्रो सिजन सकिएको छ । मंसिर १ गतेदेखि २७ गतेसम्म कीर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट मैदानमा खेलहरू भएका थिए ।

सिद्धार्थ बैंकको मुख्य प्रायोजनमा आयोजित लिगको यो सिजनमा आठ फ्रेन्चाइज टोली विराटनगर किङ्स, चितवन राइनोज, जनकपुर बोल्ट्स, कर्णाली याक्स, काठमाडौं गोर्खाज, लुम्बिनी लायन्स, पोखरा एभेन्जर्स र सुदूरपश्चिम रोयल्सले कुल ३२ खेलमा प्रतिस्पर्धा गरे । पहिलो सिजनको सफलतापछि यो संस्करणमा विदेशी स्टार खेलाडीहरूको सहभागिता बढ्दा लिगको स्तर उकासिएको छ ।

एनपीएलको दोस्रो सिजनलाई साँच्चिकै अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको बनाउनमा विश्वस्तरीय विदेशी खेलाडीहरूको सहभागिता प्रमुख कारक रह्यो । दक्षिण अफ्रिकाका फाफ डु प्लेसिस र इंग्ल्यान्डका जेसन रोय, न्युजिल्यान्डका मार्टिन गप्टिल, अस्टे«लियाका क्रिस लिन र डीआरसी सर्ट तथा नामिबियाका रुबेन ट्रम्पेलम्यानजस्ता नामी खेलाडीको उपस्थितिले नेपाली दर्शकलाई विश्वस्तरीय क्रिकेटको स्वाद चखायो । यी खेलाडीले नेपालको लिगमा खेल्नु प्रतियोगिताको बढ्दो महत्वका रूपमा हेर्न सकिन्छ ।

लुम्बिनी लायन्सको ऐतिहासिक उपाधिको विजेता बन्नु यो सिजनको सबैभन्दा ठूलो आकर्षण रह्यो । रोहितकुमार पौडेलको कप्तानीमा लुम्बिनीले फाइनलमा सुदूरपश्चिम रोयल्सलाई ६ विकेटले पराजित गर्दै पहिलोपटक ट्रफी उचाल्यो । फाइनलमा सुदूरपश्चिमले पहिले ब्याटिङ गर्दै १९ दशमलव १ ओभरमा मात्र ८५ रनमा अलआउट भयो, जुन एनपीएल इतिहासमा पहिलो इनिङ ब्याटिङ गर्ने टोलीको सबैभन्दा कम स्कोर हो ।

लुम्बिनीले यो लक्ष्य ९ ओभरमा नै ४ विकेट गुमाएर पूरा ग¥यो ।दिनेश अधिकारीले १३ बलमा ४२ रन (५ छक्का र १ चौका) प्रहार गर्दै खेलको स्वरूप नै बदलिदिए । रुबेन ट्रम्पेलम्यानले ३ विकेट लिएर प्लेयर अफ द म्याच बने । लुम्बिनीले लगातार ६ खेल जित्दै यो सफलता हासिल गरेको थियो, जुन सुदूरपश्चिमको शुरुवाती सिजनको रेकर्डसँग बराबरी हो ।

यस सिजन एनपीएल कस्तो रह्यो ?
यो सिजन पहिलोभन्दा बढी प्रतिस्पर्धात्मक र रोमाञ्चक रह्यो । विदेशी खेलाडीहरूको प्रभावकारी प्रदर्शनले नेपाली युवा खेलाडीलाई सिक्ने अवसर मिल्यो । दर्शकको उपस्थिति बढ्दो थियो र मैदानमा उत्साहपूर्ण वातावरण रह्यो । तर, केही खेलमा कम स्कोर र एकपक्षीय नतिजाले पनि लिगलाई विविधता दियो । समग्रमा, यो सिजनले नेपाली क्रिकेटको व्यावसायिकता अझ बलियो बनायो र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा नेपालको क्रिकेटलाई चिनाउने माध्यम बन्यो ।

नयाँ रेकर्डहरू :
यो सिजनमा केही उल्लेखनीय रेकर्डहरू बने । फाइनलमा सुदूरपश्चिमको ८५ रन एनपीएलमा पहिलो इनिङ ब्याटिङ गर्ने टोलीको सबैभन्दा कम स्कोर बन्यो । दिनेश अधिकारीको १३ बलमा ४२ रनको इनिङ र पहिलो ओभरमा २७ रन (४ छक्का) ले आक्रामक ब्याटिङको नयाँ उदाहरण प्रस्तुत ग¥यो ।

बलिङतर्फ, सन्दीप लामिछानेले सर्वाधिक विकेट (१७ विकेट, औसत १० दशमलव ४१) लिएर उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । अभिनाश बोहारा र शेर मल्लले पनि १७–१७ विकेट लिए । ब्याटिङमा एडम रोसिङ्टन (पोखरा) ३ सय २३ रन बनाउँदै सर्वाधिक रन बनाउने खेलाडी बने । रोहित पौडेलको स्थिर प्रदर्शनले नेपाली खेलाडीमध्ये उच्च स्थान ओगट्यो । यसबाहेक, फाफ डु प्लेसिसको उच्च स्ट्राइक रेट (२ सयभन्दा माथि) ले विदेशी खेलाडीहरूको विस्फोटक ब्याटिङको रेकर्ड कायम ग¥यो ।

ख्यातिप्राप्त खेलाडीहरूको प्रदर्शन :
यो सिजनमा ४२ जना विदेशी खेलाडी सहभागी थिए, जसमा फाफ डु प्लेसिस (विराटनगर), मार्टिन गप्टिल (विराटनगर), क्रिस लिन (सुदूरपश्चिम), जेसन रोय (पोखरा) डीआरसी सर्ट (लुम्बिनी), रुबेन ट्रम्पेलम्यान (लुम्बिनी), डेविड मलान (चितवन) जस्ता स्टारहरू थिए । फाफ डुप्लेसिसले उच्च स्ट्राइक रेटका साथ विस्फोटक इनिङ खेले, जसले विराटनगरलाई प्ले अफसम्म पु¥यायो ।

क्रिस लिनले सुदूरपश्चिमका लागि केही खेलमा महत्वपूर्ण रन जोडे । तर, फाइनलमा कमजोर प्रदर्शन गरे । रुबेन ट्रम्पेलम्यानले फाइनलमा ३ विकेट लिएर लुम्बिनीको उपाधि जिताउन निर्णायक भूमिका खेले । डीआरसी सर्टले लुम्बिनीको मध्यक्रमलाई मजबुत बनाए ।

इंग्ल्यान्डका विश्वकप विजेता ओपनर जेसन रोयको विस्फोटक ब्याटिङ शैली एनपीएलका दर्शकहरूका लागि विशेष आकर्षण बन्यो । उनले दिएको तीव्र शुरुवात र आक्रामक मानसिकताले नेपाली क्रिकेटमा पावर प्लेको सही सदुपयोग कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने पाठ सिकाएको छ । यद्यपि, उनीहरूको प्रदर्शनलाई केवल रन वा विकेटको संख्यामा सीमित गर्न मिल्दैन । नेतृत्व क्षमता, दबाबपूर्ण परिस्थिति ह्यान्डल गर्ने तरिका र ड्रेसिङ रूमको अनुभवले सम्बन्धित टिम र नेपाली युवा खेलाडीहरूलाई अमूल्य ज्ञान प्रदान ग¥यो । बलिङमा पनि विदेशी खेलाडीले प्रभाव छाडे ।

उनीहरूले नेपाली खेलाडीहरूसँग राम्रो तालमेल देखाए ।यसै गरी नेपाली स्टारहरूले पनि यो सिजनमा आफ्नो क्षमता प्रमाणित गरे । सन्दीप लामिछाने (विराटनगर) ले १७ विकेट लिएर सर्वाधिक विकेट लिने सूचीमा शीर्ष स्थान ओगटे र प्लेयर अफ द सिरिजको दाबेदार बने । रोहितकुमार पौडेल (लुम्बिनी) ले कप्तानीसँगै स्थिर ब्याटिङ गर्दै टोलीलाई उपाधि दिलाए ।

फाइनलमा उनले १६ रन जोडे । दीपेन्द्रसिंह ऐरी (सुदूरपश्चिम) ले कप्तानी गर्दै अलराउन्ड प्रदर्शन गरे । तर, फाइनलमा १३ रनमा आउट भए । अभिनाश बोहारा (सुदूरपश्चिम) ले १७ विकेट लिए । शेर मल्ल (लुम्बिनी) ले पनि १७ विकेटसहित बलिङमा योगदान दिए । कुशल भुर्तेल, कुशल मल्ल, करण केसीजस्ता खेलाडीहरूले पनि राम्रो प्रदर्शन गरे ।

नेपाली खेलाडीहरूले विदेशी स्टारहरूसँग काँधमा काँध मिलाएर खेले । यस वर्ष फ्लडलाइटमा खेलिएका खेलहरूमा दर्शकको उत्साहजनक सहभागिता रहेको थियो । यसले नेपाली क्रिकेटको बढ्दो स्तरलाई पुष्टि गर्छ ।

ब्याटिङतर्फ वर्चश्वशाली प्रदर्शन र कीर्तिमान :
यस सिजनमा ब्याटिङका थुप्रै ऐतिहासिक रेकर्डहरू बने, जुन यहाँ उल्लेख गर्न सान्दर्भिक देखिन्छ ।
टोलीद्वारा उच्चतम स्कोर ः एनपीएल–२ मा विराटनगर किंग्स ले पोखरा एभेन्जर्सविरुद्ध ६ विकेटको क्षतिमा २ सय २० रन बनाएर यस संस्करणको उच्च स्कोरको रेकर्ड कायम ग¥यो । यो स्कोर नेपाली घरेलु क्रिकेटको टी–२० स्तरमा एउटा ठूलो मानक हो ।

व्यक्तिगततर्फ सर्वाधिक रन : पोखरा एभेन्जर्सका एडम रोसिंगटनले एक शतकसहित कुल ३ सय २३ रन बनाए । यो एउटै प्रतियोगितामा कुनै पनि खेलाडीले बनाएको सर्वाधिक रनको समग्र रेकर्ड हो, जसले विदेशी खेलाडीको प्रभाव स्पष्ट पार्छ ।

नेपाली खेलाडीमा सर्वाधिक रन : लुम्बिनी लायन्सका कप्तान रोहित पौडेलले आफ्नो उत्कृष्ट लय कायम राख्दै यस सिजनमा २ सय ७६ रन बनाए (गत संस्करणमा उनले २ सय ७९ रन बनाएका थिए, जुन नेपाली खेलाडीमा सर्वाधिक हो) । रोहितको यो प्रदर्शनले नेपाली ब्याटिङ लाइनअपको नेतृत्व गरिरहेको उनको जिम्मेवारीलाई थप बलियो बनाएको छ ।
सर्वाधिक छक्का (एक इनिङमा) : कर्णाली याक्सका मार्क वाटले लुम्बिनी लायन्सविरुद्ध एकै इनिङमा १२ छक्का प्रहार गरेर सनसनीपूर्ण रेकर्ड बनाए । उनले यसै खेलमा १ सय १४ रन बनाएका थिए, जुन यस संस्करणको व्यक्तिगततर्फ उच्चतम स्कोर पनि हो ।

सर्वाधिक हाफ सेन्चुरी : चितवन राइनोजका रवि बोपाराले यस सिजनमा तीन अर्धशतक बनाएर स्थिर प्रदर्शन गरे ।
उच्चतम पार्टनरसिप : यस संस्करणमा विराटनगर किंग्सका मार्टिन गप्टिल र लोकेश बमले पोखरा एभेन्जर्सविरुद्ध १ सय ३२ रनको साझेदारी गरे पनि समग्र एनपीएल रेकर्ड गत संस्करणमा पोखरा एभेन्जर्सका दिनेश खरेल र एन्ड्रिज गोसले बनाएको १ सय ७६ रनको साझेदारी नै कायम रह्यो ।
बलिङतर्फ नेपाली खेलाडीको दबदबा :
ब्याटिङमा विदेशी खेलाडी हाबी भए पनि बलिङको कीर्तिमानमा नेपाली खेलाडीहरूको स्पष्ट दबदबा रह्यो । यस सिजनमा तीनजना नेपाली खेलाडीले समान १७–१७ विकेट लिएर विकेट लिने दौडमा शीर्ष स्थान ओगटे । गत संस्करणमा पनि सर्वाधिक विकेटको संख्या १७ नै थियो, जुन स्कट कुगेलिन र ललित राजवंशीले लिएका थिए ।

दुवै संस्करणका समग्र रेकर्डहरू :
एनपीएलको दुई सिजनको इतिहासमा केही महत्वपूर्ण समग्र रेकर्डहरू पनि स्थापित भएका छन् । लुम्बिनी लायन्सका कप्तान रोहित पौडेलले दुवै संस्करणका खेलमा सर्वाधिक ५ सय ५५ रन बनाउने पहिलो खेलाडी बनेका छन् ।
दुवै संस्करणमा सर्वाधिक विकेट : सुदूरपश्चिम रोयल्सका स्कट कुगेलिनले दुवै सिजनमा गरी कुल २७ विकेट लिएका छन् ।
सर्वाधिक छक्का : जनकपुर बोल्ट्सका जिमी निसमले दुवै संस्करणमा गरी कुल ३१ छक्का प्रहार गरेका छन् ।

उदीयमान प्रतिभा :
एनपीएलको सबैभन्दा ठूलो सफलता नै राष्ट्रिय टोलीका लागि नयाँ खेलाडीहरूलाई तयार गर्नु हो । यस सिजनमा केही युवा खेलाडीले आफ्नो प्रतिभा देखाए, जसले गर्दा राष्ट्रिय टोलीको ‘पाइपलाइन’ बलियो बन्ने संकेत मिलेको छ ।

विराटनगर किंग्सका लोकेश बमजस्ता खेलाडीले अनुभवी मार्टिन गप्टिलजस्ता स्टारसँग साझेदारी गर्दै उच्च स्कोर बनाउनु (१ सय ३२ रनको साझेदारीमा योगदान) ले उनीहरू अन्तर्राष्ट्रिय दबाब सहने क्षमता राख्छन् भन्ने देखाउँछ । प्रमुख स्पिनर र फास्ट बलरहरूसँगै खेलिएका युवा खेलाडीहरूले पनि महत्वपूर्ण खेलहरूमा राम्रो प्रदर्शन गरे, जसले गर्दा नेपाली क्रिकेटको बेन्च स्ट्रेन्थ (अतिरिक्त क्षमता) मजबुत बन्न पुगेको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारजगत्मा एनपीएलको चर्चा :
एनपीएलको दोस्रो सिजनले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट जगत्मा राम्रो चर्चा कमायो । ईएसपीएन, क्रिक इन्फोले पूर्ण कभरेज दियो । लाइभ स्कोर, स्ट्याटस, म्याच रिपोर्ट र भिडियो हाइलाइट्स स्टार स्पोट्र्सले प्रसारण गरेर दक्षिण एसियाली दर्शकसम्म पु¥यायो । क्रिकबज, क्रिकेट डटकम र स्पोर्टिङ न्युजले नियमित अपडेट र विश्लेषण प्रकाशित गरे । विदेशी खेलाडीहरूको सहभागिताले अन्तर्राष्ट्रिय मिडियामा रुचि बढायो ।

यद्यपि, बीबीसी वा अन्य ठूला वेस्टर्न मिडियामा व्यापक कभरेज नभए पनि एसियाली क्रिकेट सर्कलमा एनपीएलले राम्रो स्थान पायो । यो चर्चाले नेपाली क्रिकेटको अन्तर्राष्ट्रिय पहिचान बढाएको छ ।पूर्वक्रिकेटर तथा आयोजक पारस खड्काले व्यक्त गरेअनुसार अर्को सिजन अझ भव्यताका साथ सञ्चालन गर्ने विश्वासले अन्तर्राष्ट्रिय मिडियामा एनपीएलको भविष्यप्रति सकारात्मक सन्देश प्रवाह गरेको छ । लिगले अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीहरूलाई लोभ्याइसकेकाले आगामी सिजनमा अझ ठूला नामहरू ल्याउन सकिने सम्भावना बढेको छ ।

समग्रमा, एनपीएल २०२५ अत्यन्त सफल र यादगार रह्यो । लुम्बिनी लायन्सको अप्रत्याशित उपाधि विजेताले लिगलाई थप रोमाञ्चक बनायो । विदेशी र नेपाली खेलाडीहरूको मिश्रणले उच्चस्तरीय क्रिकेट प्रस्तुत ग¥यो । नयाँ रेकर्डहरू, विस्फोटक इनिङ्स र कडा प्रतिस्पर्धाले दर्शकहरूलाई बाँधेर राख्यो । यो सिजनले नेपाली क्रिकेटको विकासमा महत्वपूर्ण योगदान दियो । युवा खेलाडीहरूलाई प्लेटफर्म दियो र अन्तर्राष्ट्रिय ध्यान आकर्षित ग¥यो ।

आगामी सिजनहरूमा अझ बढी स्टार खेलाडी र सुधारिएर एनपीएल विश्वको उत्कृष्ट फ्रेन्चाइज लिगहरूमा गनिने सम्भावना छ । नेपालको क्रिकेट इतिहासमा यो सिजन स्वर्णिम अध्याय बन्यो ।