नेपालका दुई हात्ती कतार प्रस्थान

काठमाडौं ।

नेपाल सरकारले उपहारस्वरूप कतार सरकारलाई प्रदान गरेका दुई हात्ती बुधबार भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट कतारका लागि उडेका छन् ।

कतार एयरवेजको उडान नम्बर क्यूआर–८८२४ अन्तर्गतको बोइङ ७७७ एफ फ्रेटर विमानमार्फत बुधबार दिउँसो ५ बजेपछि खगेन्द्रप्रसाद र रुद्रकली नामका दुई हात्ती कतारतर्फ प्रस्थान गरेका हुन् ।

यी दुई हात्ती चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जअन्तर्गतको खोरसरस्थित हात्ती प्रजनन तथा तालिम केन्द्रमा हुर्काइएका थिए । मंगलवार नै विशेष ट्रकमार्फत चितवनबाट भैरहवामा ल्याइएका हात्तीलाई उडानअघि आवश्यक स्वास्थ्य परीक्षण, खानपान व्यवस्थापन र प्राविधिक तयारी पूरा गरिएको थियो ।

विमानस्थल प्रशासनका अनुसार कतारबाट आउँदै गरेको जहाज मौसम खराबीका कारण भारतको कोलकाता डाइभर्ट हुन पुगेको थियो । मौसम अनुकूल भएपछि जहाज भैरहवामा अवतरण गरी आवश्यक तयारी पूरा गरेर साँझ उडान गरिएको हो ।
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका महाप्रबन्धक प्रतापबाबु तिवारीले भैरहवाबाट उडान भरेको करिब चार घण्टामा विमान कतार पुग्ने जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार जनावर ढुवानीका लागि विशेष प्रकारको क्रेट, तापक्रम नियन्त्रण, भेन्टिलेसन र अनुभवी प्राविधिक टोलीको व्यवस्था गरिएको थियो ।

नेपाल सरकारले यी दुई हात्ती कतार सरकारलाई उपहारस्वरूप दिने औपचारिक घोषणा २०८० साल चैत १३ गते गरेको थियो । उक्त घोषणा कतारका अमिर शेख तामिम बिन हमाद अल थानीको नेपाल भ्रमणका क्रममा गरिएको हो ।

कतारका अमिरको दुईदिने राजकीय भ्रमणका बेला नेपाल र कतारबीच कूटनीतिक सम्बन्ध सुदृढ गर्ने उद्देश्यसहित विभिन्न समझदारी र घोषणाहरू सार्वजनिक गरिएका थिए । सोही अवसरमा नेपाल सरकारले मित्रता र सद्भावको प्रतीकका रूपमा दुई हात्ती उपहार दिने निर्णय सार्वजनिक गरेको थियो ।

सरकारले उक्त निर्णयलाई नेपाल–कतार द्विपक्षीय सम्बन्धको ऐतिहासिक र प्रतीकात्मक कदमका रूपमा व्याख्या गरेको थियो । वन्यजन्तु संरक्षण, जैविक विविधता र सांस्कृतिक मित्रताको सन्देश विश्वसमक्ष प्रवाह गर्ने उद्देश्य पनि यस निर्णयसँग जोडिएको थियो ।

सरकारी अधिकारीहरूका अनुसार हात्ती उपहार दिने निर्णय केवल औपचारिक कूटनीतिक शिष्टाचारमात्र नभई विश्वमै दुर्लभ मानिने कदम हो । हात्ती नेपालका लागि प्राकृतिक सम्पदा, धार्मिक–सांस्कृतिक पहिचान र जैविक विविधताको प्रतीक मानिन्छ । यस्तो सम्पदा उपहारस्वरूप प्रदान गर्नु दुई देशबीचको विश्वास र सम्बन्धको गहिराइ दर्शाउने संकेत भएको सरकारको भनाइ छ । यसअघि पनि नेपालले विभिन्न मित्र राष्ट्रलाई वन्यजन्तु वा सांस्कृतिक वस्तु उपहार दिएको इतिहास रहे पनि जीवित हात्ती उपहार दिने निर्णयले अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा विशेष ध्यान तानेको थियो ।

हात्ती कतार पठाउने निर्णय सार्वजनिक भएसँगै नेपालभित्र वन्यजन्तु संरक्षण, नैतिकता र दीर्घकालीन प्रभावसम्बन्धी बहस पनि चलेको थियो । संरक्षणकर्मीहरूले हात्तीको प्राकृतिक वातावरण, जलवायु र सामाजिक व्यवहारसँग मेल खाने गरी व्यवस्थापन हुनुपर्नेमा जोड दिएका थिए ।

सरकारका अनुसार कतार पक्षले हात्तीको हेरचाह, स्वास्थ्य, खानपान र वातावरणीय आवश्यकताका विषयमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुसार व्यवस्था गर्ने प्रतिबद्धता जनाइसकेको छ । हात्तीलाई कतारको आधुनिक चिडियाखाना तथा संरक्षण केन्द्रमा राखिने जनाइएको छ ।

हात्तीको यात्राका क्रममा अनुभवी माउते, पशु चिकित्सक र प्राविधिक टोलीसमेत कतार जाने व्यवस्था गरिएको छ । आवश्यक परे केही समयसम्म नेपाली माउतेहरूले नै हात्तीको हेरचाह गर्ने योजना बनाइएको छ ।
वन तथा वातावरण मन्त्रालयका अधिकारीहरूका अनुसार यो प्रक्रिया पूर्ण रूपमा सरकारी निर्णय, द्विपक्षीय सहमति र अन्तर्राष्ट्रिय नियमअनुसार सम्पन्न गरिएको हो ।

गौतमबुद्ध विमानस्थलका लागि पनि ऐतिहासिक उडान
दुई हात्तीको ढुवानी गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका लागि पनि विशेष र ऐतिहासिक उडानका रूपमा हेरिएको छ । ठूलो आकारका जीवजन्तु ढुवानी गर्ने क्षमताको परीक्षणका रूपमा यस उडानलाई लिइएको विमानस्थल प्रशासनले जनाएको छ ।
सरकारले आगामी दिनमा भैरहवा विमानस्थललाई कार्गो हबका रूपमा विकास गर्ने योजनासँग जोडेर पनि यस उडानलाई महत्वपूर्ण उपलब्धि मानेको छ ।

यसरी, २०८० चैत १३ गते घोषणा गरिएको निर्णय कार्यान्वयनमा पुगेको छ । खगेन्द्रप्रसाद र रुद्रकली नामका दुई हात्ती नेपाल–कतार सम्बन्धमा मित्रता, सद्भाव र विश्वासको सन्देश बोकेर कतार प्रस्थान गरेका छन् ।
सरकारले यस कदमले दुई देशबीचको कूटनीतिक, सांस्कृतिक र भावनात्मक सम्बन्ध अझ सुदृढ हुने विश्वास व्यक्त गरेको छ ।