लामो समयदेखि मेडिकल व्यवसायको आडमा ट्रामाडोल बिक्री गर्दै आएको आशंका, ठूलो परिमाणमा लागुऔषधसहित मोटरसाइकल पनि बरामद
काठमाडौं
औषधी पसल सञ्चालन गर्दै आएका एक व्यक्तिले प्रतिबन्धित लागुऔषधको कारोबार गर्दै आएको पाइएको छ। जिल्ला प्रहरी कार्यालय रौतहट अन्तर्गत लागुऔषध नियन्त्रण ब्युरोको विशेष टोलीले चन्द्रपुर नगरपालिका–७, नयाँबस्ती निवासी ५३ वर्षीय लालबाबू (दिपेन्द्र) कुमार साहलाई पक्राउ गरेको हो।
प्रहरीको विशेष सूचनाका आधारमा खटिएको टोलीले साहको औषधी पसलमा छापा मारेपछि ठूलो मात्रामा प्रतिबन्धित लागुऔषध ट्रामाडोल बरामद गरेको हो। सई तुल प्रसाद पुडासैनीको नेतृत्वमा खटिएको ब्युरो टोलीले साहको औषधि पसल र उनको घरमा एकैसाथ छानबिन गरेको थियो।
जिल्ला प्रहरी कार्यालय रौतहटका प्रवक्ता डीएसपी राजु कार्कीका अनुसार साहको साथबाट प्रतिबन्धित ट्रामाडोल ३०० पत्ता अर्थात् ३,००० ट्याब्लेट बरामद गरिएको छ। साथै, ना.३३ प ९५३३ नम्बरको मोटरसाइकल पनि बरामद गरिएको छ। पक्राउ परेका साहलाई आवश्यक अनुसन्धानका लागि चन्द्रनगाहपुर तल्लो बजारस्थित प्रहरी पोष्टमा राखिएको छ।
नेपालमा पछिल्लो एक दशकयता ट्रामाडोललगायतका नियन्त्रित औषधीहरूको दुरुपयोग बढ्दो छ। ट्रामाडोल मुख्यतः चिकित्सकीय सिफारिसमा प्रयोग हुने शक्तिशाली पेनकिलर हो, जुन मस्तिष्कमा असर पुर्याएर पीडा कम गर्छ। तर, यसलाई नशालु पदार्थको विकल्पको रूपमा प्रयोग गर्ने क्रम तीव्र रूपमा बढेपछि नेपाल सरकारद्वारा यसको बिक्री वितरणमा कडाइ गरिएको छ।
नेपाल सरकारले २०७५ सालमा ट्रामाडोललाई ‘नियन्त्रित औषधी’ को सूचीमा राखेको हो। औषधी व्यवस्था विभागको निर्देशन अनुसार ट्रामाडोलको बिक्री वितरण गर्न विशेष अनुमति आवश्यक हुन्छ। तर, चिकित्सकको प्रेस्क्रिप्सनबिना खुलेआम बिक्री भइरहेका यस्ता औषधीहरूको कारण युवाहरू लागुऔषध दुर्व्यसनमा फस्दै गएका छन्।
प्रहरीको प्रारम्भिक अनुसन्धान अनुसार साहले मेडिकल व्यवसायको आडमा विगत केही वर्षदेखि प्रतिबन्धित लागुऔषधको कारोबार गर्दै आएका थिए। औषधी पसललाई ‘कभर’ बनाएर सहजै ग्राहकहरूमाझ ट्रामाडोल बेच्ने गरेको शंका प्रहरीले गरेको छ।
“साहले लामो समयदेखि मेडिकल व्यवसायको नाममा यस्तो अवैध कारोबार गर्दै आएको प्रारम्भिक अनुसन्धानले देखाएको छ,” प्रहरीले जनाएको छ, “यो घटना नियमनकारी निकायहरूको कमजोर अनुगमनको पनि संकेत हो।”
लागुऔषध नियन्त्रण ब्युरोले पछिल्लो समय औषधी पसल, स्वास्थ्य संस्थाहरू, र निजी व्यवसायिक संस्थामार्फत हुने लागुऔषध कारोबारमाथि निगरानी कडा बनाएको छ। ब्युरो स्रोतका अनुसार चन्द्रपुरको घटनालाई गम्भीर रुपमा लिएर थप अनुसन्धान अघि बढाइएको छ।
यस्ता घटनाहरूले औषधी पसलमार्फत लागुऔषधको अवैध कारोबार कति गम्भीर रूपमा फैलिएको छ भन्ने देखाउँछ। प्रहरीले यसअघि पनि विभिन्न जिल्लाबाट मेडिकल पसलका सञ्चालकहरूलाई पक्राउ गरेको इतिहास छ। तर कानुनी कारबाही कमजोर र अनुगमन झनै कमजोर भएकाले यस्ता कारोबारहरू दोहोरिइरहेका छन्।
स्थानीय बासिन्दाहरूले औषधी पसलमार्फत यस्तो अवैध कारोबार भएको सुनेपछि आश्चर्य व्यक्त गरेका छन्। चन्द्रपुरका एक स्थानीय युवा नेताले भने, “हामीले कहिल्यै सोचेनौं कि हाम्रो छिमेकमै यस्तो कारोबार भइरहेको छ। यस्ता व्यक्तिमाथि कडा कानुनी कारबाही हुनुपर्छ।”
यो घटना औषधी व्यवसायको नाममा हुने कालो धन्दाको एउटा उदाहरण मात्र हो। जबसम्म नियमनकारी निकायहरूले प्रभावकारी अनुगमन गर्दैनन् र कानुनी कारबाही कडा पारिँदैन, तबसम्म यस्ता घटनाहरू पुनः दोहोरिने खतरा रहनेछ।
प्रहरीले साहसँग संलग्न अन्य व्यक्ति, आपूर्तिकर्ता तथा खरिदकर्ताको खोजी सुरु गरिसकेको छ। यो घटनालाई आधार बनाई सरकार तथा सम्बन्धित निकायहरूले औषधी बजारमा हुने यस्ता गैरकानुनी गतिविधिमाथि तत्काल नियन्त्रण गर्नु आवश्यक देखिन्छ।
यदि तपाईंको वरपर यस्ता गतिविधि भइरहेको छ भन्ने आशंका छ भने प्रहरीको टोल फ्री नम्बर १०० वा नजिकको प्रहरी कार्यालयमा जानकारी दिन सक्नुहुन्छ। अनुसन्धानमा खटिएको प्रहरीले जनाएको छ ।
प्रतिक्रिया