डेंगी संक्रमण बढ्दो १ को मृत्यु २१ नयाँ संक्रमित

काठमाडौं ।

राजधानीस्थित शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालमा उपचाररत २४ वर्षीया एक युवतीको बुधबार डेंगी संक्रमणका कारण मृत्यु भएको आशंका गरिएको छ । अस्पताल स्रोतका अनुसार, ती युवती केही दिनअघि उच्च ज्वरो र शरीर दुखाइका कारण अस्पताल भर्ना भएकी थिइन् ।

चिकित्सकहरूको प्रयासपछि पनि अवस्था जटिल बन्दै गएपछि उनको मृत्यु भएको हो ।
अस्पतालले हालसम्म उपचाररत अन्य चार जना डेंगी संक्रमितको अवस्था भने सामान्य रहेको जानकारी दिएको छ । तिनै संक्रमितहरू नियमित निगरानीमा राखिएको र आवश्यक उपचार प्रदान भइरहेको अस्पतालले जनाएको छ ।

यससँगै यो वर्ष डेंगी संक्रमणका कारण देशभर मृत्यु हुनेको संख्या एक जना रहेको छ । तर, संक्रमितको संख्या अस्पताल भर्ना भएका भन्दा धेरै भएको र नेपालमा डेंगी अझै नियन्त्रणमा आउन नसकेको स्वास्थ्य अधिकारीहरूले जनाएका छन् । यही अवस्था रहिरहने हो भने गीतमा जस्तै डेंगीको महामारी नहोला भन्न सकिन्न स्वास्थ्य अधिकारीहरू भन्छन् ।

इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी) का अनुसार पछिल्लो २४ घण्टामा मात्र २१ जना नयाँ संक्रमित अस्पताल भर्ना भएका छन् । त्यस्तै, पछिल्लो एक साताभित्र १ सय ६८ जनामा डेंगी संक्रमण पुष्टि भएको छ । स्वास्थ्य महाशाखाका तथ्यांकअनुसार गत पुसयता देशभरका ७४ जिल्लामा २ हजार ९ सय ८४ जनामा डेंगी संक्रमण पुष्टि भइसकेको छ ।

विशेषज्ञहरूले मनसुनको मौसममा पानी जम्ने स्थल र सरसफाइमा कमीका कारण संक्रमण तीव्र गतिमा बताएका छन् ।
डेंगी संक्रमण लामखुट्टेको टोकाइबाट फैलिने रोग हो । सामान्यतया एडिस एजिप्टी प्रजातिको लामखुट्टे यसको मुख्य वाहक हो । संक्रमित व्यक्तिलाई लामखुट्टेले टोक्दा स्वस्थ मानिसमा संक्रमण फैलिन्छ ।

लक्षणहरू

डेंगीका सामान्य लक्षणहरूमा उच्च ज्वरो, टाउको दुखाइ, आँखाभन्दा पछाडि दुख्ने, शरीरमा ¥यास आउनु, स्नायु र मांसपेशी दुख्नेलगायतका लक्षण देखिन्छ । गम्भीर अवस्थामा रक्तस्राव, प्लेटलेट घट्ने समस्या र शरीरमा असर पु¥याउन सक्छ । चिकित्सकहरूले समयमै उपचार नपाए मृत्युको सम्भावना हुने चेतावनी दिएका छन् ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनतालाई सरसफाइमा विशेष ध्यान दिन आग्रह गरेको छ । विशेषगरी घर वरिपरि पानी जम्ने स्थानहरू हटाउने, पानीको भाँडा, फूलदानी वा ट्यांकीमा समयसमयमा सफा गर्ने, लामखुट्टे नियन्त्रणका लागि तेल वा बालुवा हाल्ने, लामखुट्टे नजिकिन नदिन मच्छरदानी र रिपेलिन्ट प्रयोग गर्ने जस्ता उपायहरू अपनाउन सुझाव दिएको छ ।

इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका प्रवक्ता डा. चन्द्रकुमार जोशीका अनुसार हाल राजधानीसहित तराईका विभिन्न जिल्लामा संक्रमणदर बढ्दो क्रममा छ । सजगता र रोकथाम नै अहिलेको सबैभन्दा ठूलो औषधि हो ।
यो वर्ष अहिलेसम्म देशका ७४ जिल्लामा डेंगी देखा परेको छ । विशेष गरी काठमाडौं उपत्यका, चितवन, मोरङ, सुनसरी, रूपन्देही, बाँके, कैलालीलगायतका जिल्लामा बढी संक्रमित फेला परेका छन् । तर, ग्रामीण क्षेत्रमा पनि यसको प्रभाव विस्तारै देखिन थालेको छ ।

विशेषज्ञहरूले डेंगीलाई मौसमी महामारीका रूपमा लिनुपर्ने बताएका छन् । स्वास्थ्य प्रणालीलाई तयारी अवस्थामा राख्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको उनीहरूको भनाइ छ । स्वास्थ्य पूर्वाधार अभाव, जनचेतनाको कमी र लामखुट्टे नियन्त्रणका अपूरा प्रयासहरूले गर्दा वर्षेनी यो रोग नियन्त्रणमा समस्या आइरहेको छ ।

सार्वजनिक स्वास्थ्य विज्ञ डा. राधिका खनालका अनुसार डेंगी संक्रमणको दर घटाउन सामुदायिक स्तरमै अभियान सञ्चालन गर्नुपर्छ । एक घरले मात्र सरसफाइ गर्दा पर्याप्त हुँदैन, पूरा टोलले लामखुट्टे नष्ट गर्ने कार्यमा सहभागी हुनुपर्छ ।
२४ वर्षीय युवतीको मृत्युले डेंगी संक्रमण गम्भीर बन्न सक्ने तथ्यलाई पुनः उजागर गरेको छ । संक्रमण बढ्दो अवस्थामा रहेको देखिँदा आम नागरिकलाई सतर्क रहन र रोकथामका उपाय अवलम्बन गर्न स्वास्थ्य अधिकारीहरूले विशेष जोड दिएका छन् ।