धुलिखेलको स्मृतिमा आज पनि राजा वीरेन्द्र

धुलिखेल। 

धुलिखेल सरस्वती बजार चोकमा सोमवार बिहान एउटा मौन, तर गहिरो भावनाले भरिएको दृश्य देखियो । स्वर्गीय राजा वीरेन्द्र वीर विक्रम शाहदेवको ८१औँ जन्मदिवसको अवसरमा धुलिखेलवासी भेला भए, फूलका माला चढाए र मनभित्र गढिएका स्मृतिलाई फेरि एकपटक उजागर गरे। त्यो केवल एउटा जन्मदिवसको सम्झना मात्र थिएन, त्यो धुलिखेल र राजा वीरेन्द्रबीचको आत्मीय सम्बन्धप्रति व्यक्त गरिएको सम्मान थियो । 

शान्ति क्षेत्रका प्रवर्तक, विकासवादी एवं प्रजातन्त्र प्रेमी स्वर्गीय राजा श्री ५ वीरेन्द्र वीर विक्रम शाहदेवको ८१ औँ जन्म जयन्ती सोमवार धुलिखेलमा विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइयो । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) धुलिखेल नगर समितिको आयोजनामा धुलिखेलस्थित सरस्वती बजारमा एक विशेष कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । कार्यक्रममा उपस्थित वक्ता तथा जनसमुदायले स्वर्गीय राजा वीरेन्द्रको तस्बिरमा पुष्पगुच्छा अर्पण गर्दै उनीप्रति भावपूर्ण श्रद्धा सुमन व्यक्त गरेका थिए ।

राप्रपाका युवा नेता रन्जिभ श्रेष्ठले संचालन गरेको  उक्त कार्यक्रममा बोल्दै नगर अध्यक्ष बुद्ध राम वेन्जु श्रेष्ठ, जवाहर लाल योगल र पुण्य प्रसाद रिजालले राजा वीरेन्द्रको योगदानमाथि प्रकाश परेका थिए । वक्ताहरूले राजा वीरेन्द्रलाई एक “विकास प्रेमी र जनपक्षीय राजा“ को रूपमा स्मरण गर्दै भने “मुलुकको प्रजातान्त्रिक विकास र नेपाललाई विश्व मानचित्रमा शान्ति क्षेत्रको रूपमा स्थापित गर्न मौसुफले खेल्नुभएको भूमिका अतुलनीय छ । उहाँको विकासवादी सोच आज पनि उत्तिकै सान्दर्भिक छ ।“

हरेक वर्ष पौष १४ गते मनाइने यस कार्यक्रममा यसपटक पनि धुलिखेलका स्थानीय जनसमुदायको उल्लेख्य सहभागिता रहेको थियो । सहभागीहरूले राजा वीरेन्द्रले पु¥याएको योगदानको कदर गर्दै उनको शालीन र शालीन व्यक्तित्वको स्मरण गरेका थिए । राप्रपा धुलिखेल नगर समितिले हरेक वर्ष यसरी नै राजा वीरेन्द्रको जन्म जयन्ती मनाउँदै आएको छ ।

राजा वीरेन्द्रलाई नेपाली समाजले देशको अभिभावकका रूपमा स्मरण गर्छ । तर धुलिखेलका लागि उनी  केवल राष्ट्रप्रमुख मात्र थिएनन्। , उनी  यो सहरका आफ्नै व्यक्ति जस्तै थिए । धुलिखेलप्रति उनको माया केवल औपचारिक सहयोगमा सीमित थिएन, त्यो आत्मीयता र अपनत्वले भरिएको सम्बन्ध थियो ।

धुलिखेललाई नगरपालिका घोषणा गर्ने ऐतिहासिक निर्णयदेखि यहाँको खानेपानी आयोजनाको उद्घाटन, अनि बीपी राजमार्गलाई धुलिखेल हुँदै लैजाने मार्गचित्रण, सञ्जीवनी माविको विकासका लागि आफै उपस्थित भएर उद्घाटन गर्ने—यी सबै विकासका आधारशिला राजा वीरेन्द्रकै दूरदर्शी सोचसँग जोडिएका छन् । आज धुलिखेल जुन पहिचान र सम्भावनासहित उभिएको छ, त्यसको एउटा महत्वपूर्ण पाटो राजा वीरेन्द्रको योगदानसँग गाँसिएको छ ।

नगर विकासका सन्दर्भमा उनी धुलिखेल नगरपालिकाका संस्थापक मेयर बेलप्रसाद श्रेष्ठसँग निरन्तर संवादमा रहन्थे । समय–समयमा महत्वपूर्ण राष्ट्रिय निर्णय लिनुपर्दा होस् वा नगरको भविष्यबारे छलफल गर्नुपर्दा, राजा वीरेन्द्र स्वयं धुलिखेल आइपुग्थे  । मेयर श्रेष्ठद्वारा सञ्चालित हिमालयन होराइजन होटल उनका लागि केवल बस्ने ठाउँ मात्र थिएन, त्यो विश्वास, मित्रता र आत्मीयताको केन्द्र थियो ।

कतिपय बेला उनी  एक्लै, कतिपय बेला परिवारसहित धुलिखेल आउँथे  । धुलिखेल उनका लागि केवल भौगोलिक स्थान थिएन, यो उनको मनले अपनाएको थलो थियो । यही कारण राजा वीरेन्द्र र बेलप्रसाद श्रेष्ठबीचको मित्रता केवल औपचारिक सम्बन्ध नभई गहिरो विश्वासमा आधारित थियो ।

आज, उनी  भौतिक रूपमा यो संसारमा नभए पनि, धुलिखेलवासीको स्मृतिमा राजा वीरेन्द्र जीवित छन् । बिहानैदेखि सरस्वती बजार चोकमा भेला भएर फोटोमा माल्यार्पण गर्नु, मौन श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्नु—यी सबै धुलिखेलवासीले बिर्सन नसकेको माया र सम्मानका प्रतीक हुन् ।

समय बदलिएको छ, व्यवस्था फेरिएको छ, तर राजा वीरेन्द्रले धुलिखेलप्रति देखाएको स्नेह र योगदान इतिहासको पानामा मात्र सीमित छैन । त्यो आज पनि यहाँका सडक, पानीका धारा, विकासका आधार, शिक्षा र जनताको स्मृतिमा सुरक्षित छ । राजा वीरेन्द्र धुलिखेलका लागि इतिहास मात्र होइनन्, उनी एउटा भावना हुन् जसलाई धुलिखेलले कहिल्यै बिर्सने छैन ।