क्षयरोग नियन्त्रणका लागि सबैको सहकार्यको खाँचो छ

काठमाडौँ। 

विश्व स्वास्थ्य संगठनका दक्षिण–पूर्वी एशियाको क्षेत्रीय निर्देशक साइमा वाजेद द्वारा क्षयरोगको प्रभाव स्वास्थ्यभन्दा बाहिर फैलिएको छ, जसले प्रभावित परिवारहरूमा गम्भीर आर्थिक भार थोपर्छ भने । हाम्रो दक्षिण–पूर्वी एसिया क्षेत्रमा, क्षयरोगबाट प्रभावित ३०–८०% घरपरिवारले विनाशकारी लागतको अनुभव गर्छन् । २०२३ मा, हाम्रो क्षेत्रले टिबी विकास गर्ने मानिसहरूको ४५% भन्दा बढीको साथसाथै त्यो वर्ष अनुमानित मृत्युको संख्याको लगभग आधा हिस्सा थियो ।

जे होस्, हाम्रो क्षेत्रले कोभिड–१९ पछिको युगमा क्षयरोग अन्त्य गर्ने दिशामा प्रशंसनीय कदम चालेको छ । २०२३ मा, ३.८ मिलियन भन्दा बढी मानिसहरूलाई क्षयरोगको नयाँ र दोहोरिने घटनाहरू भएको क्षेत्रभरि सूचित गरिएको थियो । हामीले २०२२ मा उपचार सुरु गरेका क्षयरोगको नयाँ वा दोहोरिने केस भएका मानिसहरूमा ८९% को उपचार सफलता दर हासिल ग¥यौं । छुटेको टिबी केसहरू २०२० मा ४४% को तुलनामा, २०२३ मा २२% मा घट्यो, र लगभग १.५ मिलियन मानिसहरूलाई टिबी रोकथाम उपचार सुरु ग¥यौं ।

मुख्य रूपमा साझेदारहरू र प्रमुख दाताहरूबाट स्रोतहरू घट्दै जाँदा हामीले अझै पनि धेरै चुनौतीहरूको सामना गरिरहेका छौं । हाम्रा धेरै देशहरूले नयाँ निदान र औषधिहरू ल्याइरहेका छन् । जसमा क्षयरोगको औषधि–प्रतिरोधी रूपहरूका लागि नयाँ नियमहरू समावेश छन्  र यो संसाधन कटौतीले प्रभावित भएको छ ।

अगाडिको बाटो स्पष्ट छ ।

हामीलाई टिबी तर्फ समग्र दृष्टिकोणको लागि ठूलो लगानी चाहिन्छ, जसमा बिरामीहरूको लागि सामाजिक समर्थन पनि समावेश छ । अब साइलोमा काम जारी राखेर टिबी अन्त्य गर्न सक्दैनौं । तसर्थ, हामीले संयुक्त राष्ट्र संघका अन्य एजेन्सीहरू, विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) कोलाबोरेटिङ सेन्टरहरू र सदस्य राष्ट्रहरूमा रहेका अन्य अनुसन्धान संस्थाहरू, साथै निजी क्षेत्रसँगको साझेदारीलाई सुदृढ र लाभान्वित गर्न आवश्यक छ ।

टिबी रोकथाम, पत्ता लगाउन र उपचार गर्न अनुसन्धान र नवीनताको लागि बलियो दक्षिण–दक्षिण सहकार्य आवश्यक छ । सदस्य राष्ट्रहरूसँग नयाँ प्रविधिहरू र जन–मैत्री दृष्टिकोणहरूको लागि आविष्कारहरूको विकासमा पर्याप्त विशेषज्ञता र अनुभव छ । त्यस्ता अनुसन्धान र नवीनताका फाइदाहरूमा सुधारिएको पहुँचको लागि तिनीहरूलाई अन्य सेटिङहरूमा दोहोर्याउन ज्ञान र अनुभव साझा गर्न आवश्यक छ । 

राष्ट्रिय कार्यक्रमहरूमा हाम्रो मुख्य शक्ति भनेको हामीले सेवा गर्ने समुदायहरू हुन् । योजनादेखि क्षयरोग सेवाहरूको अनुगमन, कलंक र भेदभावलाई सम्बोधन गर्न र टिबी सेवा पहुँचमा समानता प्रवद्र्धन गर्न सामुदायिक संलग्नता आवश्यक छ ।

विश्व क्षयरोग दिवस, हरेक वर्ष मार्च २४ मा मनाइन्छ, क्षयरोगको विनाशकारी स्वास्थ्य, सामाजिक र आर्थिक नतिजाहरू बारे चेतना जगाउन र विश्वव्यापी क्षयरोगको महामारीको अन्त्य गर्न प्रयासहरू बढाउनको लागि जुन दिन सन् १८८२ मा डा. रोबर्ट कोचले क्षयरोग निम्त्याउने ब्याक्टेरिया पत्ता लगाए त्यो दिनलाई चिनाउँछ । 

डब्लुएचओले टिबी विरुद्धको सामूहिक लडाइमा सबै सदस्य राष्ट्रहरूलाई सहयोग गर्ने आफ्नो प्रतिबद्धतालाई पुनः पुष्टि गर्दछ । विश्व क्षयरोग दिवस २०२५ को विषयवस्तुले हामीलाई सम्झाउँछ, “ यो बर्षको टिबी दिवसको मुल नारा हो! हामी टिबी अन्त्य गर्न सक्छौंः प्रतिबद्ध, लगानी, वितरण“ भन्ने रहेकोछ डब्लुएचओका निर्देशक साइमा वाजेद द्वारा जारी गरिएको विज्ञप्तीमा उल्लेख गरेको छ । 

्