मोदीको आग्रहपछि रुसी सेनामा रहेका भारतीयलाई फिर्ता गर्न पुटिन तयार

काठमाडौं ।

रुस भ्रमणमा रहेका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले युक्रेन युद्धका लागि रुसी सेनामा समावेश भएका भारतीयहरुलाई सुरक्षित रुपमा स्वदेश फर्काउन राष्ट्रपति भ्लादमिर पुटिनसँग आग्रह गरेका छन्। मिडिया रिपोर्टका अनुसार मोदीले सोमबार राष्ट्रपति पुटिनसँग यो मुद्दा उठाएका थिए। मोदीको प्रस्तावलाई पुटिनले स्वीकार गरेको बताइएको छ।

गत महिना युद्धमा दुई भारतीयको मृत्यु भएको थियो । यसपछि भारतले रुससँग त्यहाँ सेनामा भर्ती भएका भारतीयहरूलाई फिर्ता पठाउन माग गरेको थियो। सरकारले यो दुई देशबीचको साझेदारीका लागि राम्रो नभएको बताएको थियो। २२औँ भारत–रुस वार्षिक शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन प्रधानमन्त्री मोदी सोमबार साँझ मस्को पुगेका हुन्।

यहाँ राष्ट्रपति पुटिनले उनका लागि निजी डिनरको आयोजना गरेका थिए। पुटिनले भने, ‘तपाईलाई हार्दिक स्वागत छ। तपाईलाई हेर्न पाउँदा खुसी लाग्यो। हामीबीच भोलि औपचारिक वार्ता हुँदैछ। आज हामी घरको वातावरणमा अनौपचारिक रूपमा उही कुराहरू छलफल गर्न सक्छौं। जवाफमा मोदीले भने, ‘तपाईंले मलाई आफ्नो घरमा बोलाउनु भयो। तपाईंले आज साँझ सँगै कुराकानी गर्ने निर्णय गर्नुभयो । मलाई आफ्नो घरमा निमन्त्रणा दिनुभएकोमा म तपाईंलाई धेरै धेरै कृतज्ञता व्यक्त गर्दछु।’

यसअघि सोमबार साँझ मस्कोको भानुकोभो–२ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा प्रधानमन्त्री मोदीलाई गार्ड अफ अनरले स्वागत गरिएको थियो । आज भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले भारत–रुस वार्षिक सम्मेलनमा भाग लिनेछन् । मोदीले आज मस्कोमा रहेका भारतीय प्रवासीहरूको समूहलाई पनि सम्बोधन गर्ने छन्।

क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले समाचार एजेन्सी टासलाई राष्ट्रपति पुटिन र प्रधानमन्त्री मोदीबीच आज दिउँसो भेट हुने जानकारी दिएका छन्। आज प्रधानमन्त्री मोदी र रुसी राष्ट्रपति पुटिनबीचको भेटमा धेरै आर्थिक घोषणा हुनसक्ने बताइएको छ। नयाँ व्यापार मार्गबारे दुई देशबीच सम्झौता सम्भव छ भने रुस र भारतबीच नयाँ व्यापार मार्गबारे सम्झौता हुनसक्छ। दुई देशले आपसी व्यापार बढाउन नयाँ सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न सक्छन्। यो व्यापार मार्गले इरानको चाबहार बन्दरगाह हुँदै मध्य एसिया हुँदै भारतलाई रुससँग जोड्नेछ। यो सम्झौता पूरा भएमा रुसबाट भारत आउने कच्चा तेल र अन्य आयातित सामानको मूल्य घट्नेछ।

साथै भारतबाट हुने निर्यात पनि बढ्नेछ। भारत र रुसबीच नयाँ रक्षा सम्झौता हुन सक्छ। भारतीय सेनाको हतियार र उपकरणको ठूलो हिस्सा अझै पनि रुसबाट आउँछ। दुवै देशले संयुक्त लगानीमा भारतमा हतियार र उपकरण उत्पादन गर्ने काम पनि गरिरहेका छन्। मस्कोस्थित एक थिंक ट्याङ्कका अनुसार रुस र भारतबीच नयाँ वायु रक्षा प्रणाली सुखोई ३० एमकेआई र का–२२६ हेलिकप्टरको लाइसेन्स उत्पादन खरिदका लागि सम्झौता हुन सक्नेछ। युक्रेन युद्धपछि रुसबाट आयात गरिएका स्पेयर पार्ट्सको डेलिभरीमा पनि ढिलाइ भएको छ । यस्तो अवस्थामा भारतले आफूले पाउने हतियार र उपकरण समयमै उपलब्ध गराउने प्रयास गर्नेछ, यस्तो अवस्थामा भारतमा स्पेयर पार्ट्स र हतियार उत्पादनका लागि नयाँ सम्झौतामा दुई देशबीच आपसी सहमति हुन सक्छ। युक्रेन युद्धपछि भारतले रुसबाट कच्चा तेलको आयातमा ठूलो वृद्धि गरेको छ।

रुसमाथि पश्चिमी देशले लगाएको प्रतिबन्धपछि रुसले कच्चा तेलको मूल्य घटाएको थियो। प्रतिबन्धका बाबजुद पनि भारतले रुसबाट सस्तो तेल खरिद गर्ने क्रम जारी राखेको छ।

दुई वर्षको युद्धपछि पनि रुसले भारतलाई सस्तो मूल्यमा कच्चा तेल बेचिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा भारतले आफूलाई उपलब्ध तेलको अभाव नहोस् भन्ने प्रयास गरिरहेको छ।