काठमाडौं
परराष्ट्र सचिव सेवा लम्सालले सन् २०२६ मा अति कम विकसित मुलुक (एलडिसी)बाट स्तरोन्नति हुँदै गर्दा नेपालले सामना गर्नुपर्ने थुप्रै चुनौतीहरुका लागि सरकारले तयारी गरिरहेको बताएकी छन् ।
सेन्टर फर डिप्लोमेसी एन्ड डेभलपमेन्ट (सीडीडी) को छैठौं वार्षिकोत्सवको अवसरमा सोमबार ललितपुरमा आयोजित अन्तक्र्रिया कार्यक्रममा परराष्ट्र सचिव लम्सालले एलडिसीबाट स्तरोन्नति भएपछि नेपालले हाल अमेरिका, युरोप र अन्य मुलुकहरुमा पाइरहेको भन्साररहित र कोटासहितको निर्यातको अवसरहरु गुमाउने जिकिर गर्दै भनिन्–‘चुनौतीहरु थुप्रै छन् तर सरकारले यसको सामना गर्ने तयारी गरिरहेको छ । यसै सिलसिलामा सरकारले आगामी वैशाखमा तेस्रो लगानी सम्मेलन गर्ने निर्णय पनि गरिसकेको छ । नेपाल सहश्राब्दी २०३० को लक्ष्य हासिल गर्न पनि प्रतिबद्ध छ ।’
उनले दिगो आर्थिक विकास र वातावरण संरक्षणका लागि सरकारले व्यापार सहजीकरण, आर्थिक कूटनीति र जलवायु परिवर्तनका मुद्दाहरूमा काम गरिरहेको पनि बताइन् । उनले हालै मात्र संयुक्त अरब इमिरेट्सको दुबईमा आयोजित जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी विश्व सम्मेलन (कोप–२८) मा जलवायु परिवर्तनले नेपालका हिमालहरु पग्लिरेहेको र यसले जनजीवनमा पारिरहेको असरबारे विश्वको ध्यानाकर्षित गर्दै त्यसको न्यूनीकरणका लागि चाल्नुपर्ने कदमहरुका बारेमा प्रधानमन्त्रीले प्रस्तुत गरेको नेपालको धारणाले सकारात्मक प्रभाव पारेका बताइन् ।
कार्यक्रममा पूर्व वाणिज्य सचिव चन्द्र घिमिरेले एलडीसीबाट स्तरोन्नति भएपछि मुलुकले भोग्न पर्ने सम्भावित कठिनाइबारे जानकारी दिंदै त्यसको सामना गर्न र दिगो आर्थिक वृद्धिका लागि कृषि क्षेत्रमा थप लगानी गर्न सुझाव दिए । उनले नेपालको अर्थतन्त्रलाई दरो बनाउन कृषि क्षेत्रमा पर्याप्त वार्षिक बजेट विनियोजन गर्नुपर्नेमा समेत जोड दिए ।
वन मन्त्रालयका सहसचिव डा. महेश्वर ढकालले दुबई सम्मेलनले पर्वतीय मुलुकको विषयलाई पहिचान दिएको र भविष्यमा पनि छलफलको विषय बनाएको जानकारी दिंदै नेपालको लागि यो हालसम्मकै ठूलो उपलब्धि भएको बताए । उनले अब नेपालले अन्य हिमाली मुलुकहरुसँग संवाद र सहकार्य गरी जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी हरेक अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा हिमाली अर्थतन्त्रलाई मूल मुद्दाको रुपमा अघि बढाउनुपर्नेमा जोड दिए ।
कार्यक्रममा सीडीडीका संस्थापक अध्यक्ष राजदूत मोहनकृष्ण श्रेष्ठले जलवायु परिवर्तनको असरबाट नेपालले भोग्नुपरेको क्षति न्यूनीकरण र एलडीसीबाट स्तरोन्नति हुँदै नेपाल विकसिल राष्ट्रको श्रेणीमा चढ्न लागेको सन्दर्भमा सामना गर्नुपर्ने चुनौतीका विषयमा सरकारका साथै सम्बन्धित विज्ञ तथा सरोकारवालाहरु गम्भीरताका साथ अघि बढ्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याए ।
कार्यक्रममा उद्यमी भवानी राणाका साथै सीडीडीका सदस्य शान्तिलक्ष्मी शाक्यले पनि एलडीसी स्तरोन्नति र जलवायु परिवर्तनका सम्बन्धमा आआफ्नो धारणा राखेका थिए ।