विश्वमा अर्बपतिहरु बढे, एलन मस्क पुनः शीर्ष स्थानमा, नेपालबाट चौधरी मात्रै

न्युज अफ नेपाल

२० चैत्र २०८१, बुधबार १९:२४

काठमाडौं, (एजेन्सी)

विश्का अर्बपतिहरुको सूची तयार गर्ने अमेरिकी पत्रिका फोब्र्सले सन् २०२५ को लागि विश्वका अर्बपतिहरूको वार्षिक सूची सार्वजनिक गरेको छ । यो वर्षको सूचीमा ३ हजार २८ अर्बपतिहरू परेका छन्, जुन अघिल्लो वर्षभन्दा २४७ जना बढी हुन् । अर्बपतिहरूको कुल सम्पत्ति १६.१ ट्रिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ, जुन २०२४ को तुलनामा झन्डै २ ट्रिलियन डलरले वृद्धि भएको हो।

यो वर्ष पनि टेस्ला र स्पेस एक्सका संस्थापक एलन मस्क संसारकै सबैभन्दा धनी व्यक्ति बनेका छन्। उनको कुल सम्पत्ति ३४२ अर्ब डलर पुगेको छ । फेसबुक (मेटा) का संस्थापक मार्क जुकरबर्ग २१६ अर्ब डलरसहित दोस्रो स्थानमा उक्लिएका छन्, भने अमेजनका जेफ बेजोस २१५ अर्ब डलरसहित तेस्रो स्थानमा छन्।

नेपालबाट फेरि पनि एकमात्र विनोद चौधरी

डलर अर्बपतिको सूचीमा परेका विनोद चौधरीको कुल सम्पत्ति २ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको छ । फोब्र्स सन् २०१६ देखि उनको सूची राख्न शुरू गरेको छ । करिब ९ वर्षको अवधिमा सन् २०२० र २०२१ उनको सम्पत्ति घटे पनि अन्य वर्ष लगातार बढेको देखिन्छ ।फोब्र्सको नयाँ सूचीमा चौधरी १७६३ औं नम्बरमा छन् । ६९ वर्षिय उनी चौधरी ग्रुपको अध्यक्ष हुन् ।

फोब्र्सका अनुसार प्रतिनिधि सभाका सदस्यसमेत रहेका चौधरीको प्रमुख सम्पत्ति नबिल बैंकमा रहेको लगानी र वाइवाइ चाउचाउ उत्पादन गर्ने सीजी फुड्स हो । वाइवाइको भारत, सर्बिया र बंगलादेशमा पनि कारखानाहरू छन् । हालै इजिप्टमा पनि नयाँ कारखाना निर्माण भइरहेको छ । कम्पनीले चाँडै नै विभिन्न प्रकारका चटनी बजारमा ल्याउने योजना बनाएको छ । विश्वभरका १४३ होटलमा चौधरी ग्रुपको स्वामित्व वा व्यवस्थापन छ । जसमा भारतको ताज होटल चेन पनि पर्दछ जहाँ चौधरीको प्रत्यक्ष लगानी छ ।

अमेरिका, भारत र चीनमा धेरै अर्बपति

संयुक्त राज्य अमेरिकाले अहिलेसम्मकै सबैभन्दा बढी ९०२ अर्बपति जन्माएको छ । त्यसपछि चीन (५१६, जसमा हङकङ पनि समावेश छ) र भारत (२०५) क्रमशः दोस्रो र तेस्रो स्थानमा छन्। भारतका सबैभन्दा धनी व्यक्ति मुकेश अम्बानी ९२.५ अर्ब डलरसहित १८औं स्थानमा परेका छन्, भने गौतम अदानी ५६.३ अर्ब डलरसहित २८औं स्थानमा छन् ।

प्रविधि उद्योगको वर्चस्व

यस वर्षको सूचीमा प्रविधि क्षेत्रका व्यवसायीहरू हावी भएका छन्। शीर्ष १० अर्बपतिहरूमध्ये ७ जना प्रविधि उद्योगसँग सम्बन्धित छन्। एलन मस्क (टेस्ला, स्पेसएक्स), मार्क जुकरबर्ग (फेसबुक), जेफ बेजोस (अमेजन), ल्यारी एलिसन (ओरेकल), ल्यारी पेज (गूगल), सेर्गेई ब्रिन (गूगल) र स्टिभ बाल्मर (माइक्रोसफ्ट) सबै प्रविधि उद्योगका दिग्गज हुन्।

फोब्र्सको गणना विधि र शुरुवात

फोब्र्सले १९८७ देखि संसारभरका अर्बपतिहरूको सूची बनाउँदै आएको छ । पहिलो वर्षमा १४० जना अर्बपतिको सूची प्रकाशित गरेको फोब्र्सले सन् २०१७ मा २ हजार जना पु¥याएको थियो । आठ वर्षपछि सूचीमा ३ हजार २८ जना अर्बपति छानिएका छन् । एक वषको अवधिमा २४७ जना थपिएका छन् । सन् २०२५ मार्च ७ सम्म रहेको शेयर मूल्यहरू र विनिमय दरका आधार अर्बपतिहरुको सम्पत्ति गठना गरिएको फोब्र्स जनाएको छ ।

एलन मस्क पुनः शीर्ष स्थानमा

यो वर्ष पनि टेस्ला र स्पेसएक्सका संस्थापक एलन मस्क संसारकै सबैभन्दा धनी व्यक्ति बनेका छन्। उनको कुल सम्पत्ति ३४२ अर्ब डलर पुगेको छ। फेसबुक (मेटा) का संस्थापक मार्क जुकरबर्ग २१६ अर्ब डलरसहित दोस्रो स्थानमा उक्लिएका छन्, भने अमेजनका जेफ बेजोस २१५ अर्ब डलरसहित तेस्रो स्थानमा छन्।

दक्षिण एसियामा अर्बपतिहरूको संख्या

दक्षिण एसियामा कुल ३४१ अर्बपतिहरू रहेका छन् । जसमध्ये भारतबाट २०५ जना अर्बपति परेका छन्, जसमा रिलायन्स इन्डस्ट्रिजका मुकेश अम्बानी (९२.५ अर्ब डलर) १८औं स्थानमा छन् भने अदानी ग्रुपका गौतम अदानी (५६.३ अर्ब डलर) २८औं स्थानमा छन् । पाकिस्तान, बंगलादेश र श्रीलंकाबाट पनि अर्बपति सूचीमा परेका छन्।

यस वर्ष थपिएका चर्चित अर्बपति

-झाङ यिमिङ (चीन) – टिकटकका संस्थापक, ६५.५ अर्ब डलरको सम्पत्ति सहित २३औं स्थानमा रहेका छन्।
-चाङपेंग झाओ (क्यानडा) – क्रिप्टोकरेन्सी एक्सचेन्जको संस्थापक, ६२.९ अर्ब डलरको सम्पत्ति सहित २४औं स्थानमा छन्।
-मैकेल डेल (अमेरिका) – डेल टेक्नोलोजीजका संस्थापक, ९७.७ अर्ब डलरको सम्पत्ति सहित १७औं स्थानमा परेका छन्।

महिला अर्बपतिहरू

४०६ महिला अर्बपतिहरू फोब्र्सको सूचीमा परेका छन् । उनीहरूको कुल हिस्सा १३.४ प्रतिशत रहेको छ । महिला अर्बपतिहरूको सूचीमा प्रमुख नाम भनेको फ्रान्सकी फ्रान्स्वाज बेट्टेन्कोर्ट मेयर्स (८१.६ अर्ब डलर) हुन्, जो लोरियल कम्पनीको उत्तराधिकारी हुन्। उनी २०औं स्थानमा परेकी छिन्।

युवा अर्बपतिहरू

झाङ यिमिङ (चीन) – टिकटकका संस्थापक, ४१ वर्षका, ६५.५ अर्ब डलरको सम्पत्ति सहित २३औं स्थानमा छन् । त्यस्तै सबैभन्दा कान्छा ‘सेल्फ–मेड’ अर्बपति २८ वर्षीय अलेक्जान्डर वाङ हुन् । वाङले स्कले एआई कम्पनी स्थापना गरेका थिए । ३० वर्ष वा सोभन्दा कम उमेरका जम्मा २१ अर्बपति सूचीमा छन् । उनी हाल विश्वकै कान्छा अर्बपति १९ वर्षीय जोहान्स भोन बाउम्बाच (५.४ अर्ब डलर) हुन् । उनी जर्मनीका औषधि उद्योगका उत्तराधिकारी हुन् । १०३ वर्षीय अमेरिकी व्यवसायी जर्ज जोसेफ (१.९ अर्ब डलर) भने सूचीमा परेका सबैभन्दा जेठा अर्बपति हुन् ।