मानवीय सेवाका क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेका छौं

वसन्त बस्नेत मेयर त्रियुगा नगरपालिका, उदयपुर

क्षेत्रफलका हिसाबले कोशी प्रदेशको सबैभन्दा ठूलो नगरपालिकाका रूपमा रहेको त्रियुगा नगरपालिकाका मेयर वसन्त बस्नेत विकास निर्माणमा जुझारू नेताका रूपमा चिनिनुहुन्छ । प्रस्तुत छ, सधैं जनताको साथमा साथ दिएर नगरको विकासमा अहोरात्र खटिएका उहाँसँग जिल्ला संवाददाता माधव पोखरेलले गर्नुभएको कुराकानीको सम्पादित अंश :

सेवा प्रवाहमा कस्ता विषयलाई प्राथमिकता दिएर काम गर्नुभएको छ ?

त्रियुगा नगरपालिकाले खास गरी मानवीय सेवाका क्षेत्रमा प्राथमिकताका साथ काम गरिरहेको छ । स्वास्थ्य, शिक्षा, महिला बालबालिकाका क्षेत्रमा, जनताका दैनिक जीवनका समस्यालाई ध्यान दिएका छौं । गर्भवती महिलालाई स्वास्थ्य संस्थामा नै सुरक्षित रूपले सुत्केरी गराउन निःशुल्क दुई थान एम्बुलेन्सको व्यवस्था गरिएको छ । सामाजिक भत्तामा एकल रूपमा रहेका महिला र पुरुषलाई निःशुल्क सेवा दिने प्रयास भएको छ । कलेज पढ्दै गरेका सीमान्तकृत वर्गका छात्रालाई त्रियुगा जनता बहुमुखी क्याम्पस मोतिगडामा स्नातकोत्तरसम्मको शिक्षामा छात्रवृत्तिको व्यवस्था गरिएको छ ।

बजेट एवं नीति तथा कार्यक्रमको कार्यान्वयन गर्न कस्तो रणनीति अवलम्बन गर्नुभएको छ ?

वार्षिक नीति तथा कार्यक्रम बनाउँदा विभिन्न पक्षसँग छलफल गरेर कार्यपालिका सदस्यसँग, नगरपालिकाभित्रका विविध समस्या, आवश्यकता र प्राथमिकताका आधारमा विषय विज्ञहरुसँग छलफल गरेर सहमतिका आधारमा योजना बनाएकाले कार्यान्वयन सहज रूपले हुनेछ । कुनै–कुनै विषयमा सम्बोधन गरेर सहमतिका आधारमा कार्यान्वयन गर्दै लैजान्छौं ।

खास गरी मानवीय सेवाका क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरिरहेको छ । स्वास्थ्य, शिक्षा, महिला बालबालिकाका क्षेत्रमा, जनताका दैनिक जीवनका समस्यालाई ध्यान दिएका छौं ।

त्रियुगालाई देशकै नमुना पालिका बनाउन के योजना बनाउनुभएको छ ?

त्रियुगालाई देशकै नमुना नगरपालिका बनाउन विषय विज्ञहरुसँग छलफल तथा स्थानीय तहका विकास विज्ञसँग परामर्श गरेका छौं । नमुना नगर बनाउन गुरु योजना बनाएर समृद्ध नगरका रूपमा विकास गर्ने योजना रहेको छ ।

त्रियुगाको बेरुजु र सार्वजनिक खरिदको अवस्थाचाहिँ कस्तो छ ?

नगरपालिकाले लेखासम्बन्धी सबै काम प्रचलित नियम कानुन अनुसार गर्ने गरेको छ । लेखा अधिकृतको कमान्डमा लेखासम्बन्धी सम्पूर्ण काम नियमअनुसार भइरहेका छन् । बेरुजु फछ्र्यौटमा पनि लेखा शाखाले नियमानुसार असुलउपर तथा नीतिगत विषयमा कानुन अनुसार नै काम भरहेको छ । खरिद ऐन विधि र कानुन अनुसार नै सार्वजनिक खरिदको काम हुने गरेको छ ।

काम गर्दै जाँदा नगरमा देखापरेका समस्या के छन् ?

त्रियुगा कोशी प्रदेशकै सबैभन्दा बढी क्षेत्रफल भएको ठूलो नगरपालिका भएकाले समस्या पनि धेरै छन् । साना खहरे खोला नियन्त्रण, नदी नियन्त्रण, सडक, खानेपानी, शिक्षा स्वास्थ्य लगायतका धेरै क्षेत्रमा समस्या देखिएका छन् । वडामा रहेको स्वास्थ्य चौकीदेखि लिएर शिक्षामा विद्यालय भवन निर्माण सेवा सुविधा थप गर्ने, कृषि क्षेत्रको उत्पादनमा वृद्धि, नयाँ प्रविधिको विकास लगायतका धेरै विषयमा समस्या छन् । नगरको बजेटले मात्र समस्या समाधान गर्न नसकिने भएकाले प्रदेश सरकार, संघीय सरकारसँग बजेट माग गरिएको छ । यसले समस्याहरु सुधार र समाधान हुने आशा लिएको छु ।

यहाँको कला, संस्कृतिको अवस्था कस्तो छ ?

त्रियुगा नगरपालिकामा केही गरांै भन्ने भावना भएका बौद्धिक वर्गको अभाव देखिएको छ । साहित्य कला संस्कृतिका लागि नगरपालिकाले बजेटको व्यवस्था गरेको छ । सबै शहर उन्मुख भएको र सानो ठाउँ भएकाले साहित्य, कला, संस्कृतिमा पछि परेको छ । त्रियुगाले नगरस्तरीय प्रज्ञा प्रतिष्ठान गठनका लागि प्रक्रिया अघि बढाइएको छ ।

हाल नगरपालिकाले भोग्नुपरेका मुख्य समस्या के हुन् ?

त्रियुगाले भोग्नुपरेका मूल समस्या आर्थिक समस्या हो । नगरपालिकाको प्रत्येक काममा आर्थिक नै पहिले आवश्यकता पर्दछ । कुनै पनि विकास निर्माणका काम हुन वा योजना आयोजना सम्पन्न गर्न, शिक्षा स्वास्थ्य, खानेपानी सडक पूर्वाधारलगायतका काम सम्पन्न गर्न आर्थिक समस्याले पिरोल्छ । बजेटकै अभावले नगरपालिकाले अघि सारेका धेरै योजना अलपत्र परेका छन् । आर्थिक अवस्था कमजोर हुनु नै मूल समस्या होे ।

नगरपालिकाको आयवृद्धि गर्न कस्ता कार्य भइरहेका छन् ?

नगरपालिकाको स्थायी आय वृद्धिका लागि स्रोतको खोजी भइरहेको छ । यसमा कर वृद्धिका कुरा पनि आउँछ । स्थानीय तहले पाउने अधिकार प्र्रयोग गरेर विभिन्न शीर्षकमा लिइने कर उठाएर आय वृद्धि गर्ने योजना छ । करका नयाँ शीर्षक खोजी गर्न विज्ञहरुसँग छलफल गरिरहेका छौं । करको दायरा फराकिलो पार्न र कर वृद्धि गर्न सर्वेक्षण गर्न असोजदेखि कर्मचारी खटाएका छौं । आगामी पुसमा हुने नगरसभाले करको दायरा बढाउने आन्तरिक आयस्रोत वृद्धि गर्ने निर्णय गर्छ ।

जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको सम्बन्ध कस्तो हुनुपर्दछ ?

कर्मचारी र जनप्रतिनिधि भनेका नङ र मासुको सम्बन्धमा जीवन्त रहनुपर्दछ । नगरपालिकामा योजना कार्यान्वयन गर्ने वा अन्य कुनै पनि काममा कर्मचारीको भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ । जनप्रतिनिधि र कर्मचारीमा भावनात्मक एकता हुनुपर्दछ । कर्मचारी र जनप्रतिनिधि भनेका एक–अर्काका परिपूरक भएकाले दुवैले दुवैको भावना बुझेर काम गर्नुपर्दछ । कर्मचारी नहुँदा जनप्रतिनिधिले मात्र पनि काम गर्न सक्दैनन् भने जनप्रतिनिधि नहुँदा पनि कर्मचारीलाई काम गर्न असहज हुन्छ । त्यसैले दुवैले एक–आपसमा राम्रो सम्बन्ध राखेर काम गर्नुपर्दछ ।

आर्थिक तथा प्रशासनिक अनुशासन नहुँदा देशमा भ्रष्टाचार व्याप्त छ । त्रियुगाले यस विषयमा कस्तो नीति अवलम्बन गरेको छ ?

हामीले काम गर्दा आर्थिक ऐन नियमअनसार प्रशासनिक विधि पूरा गरेर गर्ने गरेका छौं । नगरपालिकाले पास गरेका नीति तथा कार्यक्रम बजेट खर्च गर्ने कार्यविधिअनुसार काम हुने भएकाले आर्थिक तथा प्रशासनिक अनुशासन कायम गर्नु अत्यावश्यक छ । पछि बेरुजु नआउने गरी कार्य गरिरहेका छौं । अनावश्यक खर्च नगरी प्राथमिकता र आवश्यकताका आधार नियमानुसार आर्थिक तथा प्रशासनिक काम गरेका छौं ।

कार्यान्वयन तथा योजना, आयोजना, विकास निर्माणमा नगरपालिकाले आर्थिक सहयोग तथा प्राविधिक प्रशासनिक सहयोग गर्ने भएकाले आर्थिक अनुशासन समायोजनमा जनताले पनि सहजीकरण गरेका छन् ।

विकास निर्माणमा जनसहभागिता र आर्थिक अनुशासनलाई कसरी समायोजन गरेर काम गर्नुभएको छ ?

विकास निर्माणमा जनसहभागिता गराउन सक्दा नगरपालिकालाई फाइदा हुन्छ । जनसहभागितामा आधारित विकास निर्माण तथा योजनाको काममा आर्थिक अनुशासन हुन्छ । किनभने जनसहभागितामा जनताले नै खटेर वा श्रमदान गरेर काम हुने भएकाले अनावश्यक खर्च हुँदैन । अर्कोतर्फ जनता पहिलेको तुलनामा धेरै जागरुक भएकाले पनि आर्थिक अनुशासन कायम गर्नुपर्दछ । जनताले प्रत्येक कामको हिसाब खोज्छन् । जनताले तिरेको करबाट विकास निर्माण तथा योजना आयोजनाका काम हुने भएकाले आर्थिक अनुशासन पालना आवश्यक छ ।

जनताले चाहेको योजनामा जनताको सहभागिता हुन्छ र जनताको करबाट सञ्चालित योजनामा जनताकै अधिकार हुन्छ । कार्यान्वयन तथा योजना, आयोजना, विकास निर्माणमा नगरपालिकाले आर्थिक सहयोग तथा प्राविधिक प्रशासनिक सहयोग गर्ने भएकाले आर्थिक अनुशासन समायोजनमा जनताले पनि सहजीकरण गरेका छन् ।