हिन्द प्रशान्तका अवसर र चुनौतीप्रति भारत गम्भीर छ : विदेशमन्त्री जयशंकर

इन्डियन न्युज नेटवर्क । 

भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरले हिन्द प्रशान्तका अवसर र चुनौतीलाई भारतले गम्भीरताका साथ लिने गरेको शुक्रबार बताएका छन् । उनले भनेका छन्, ‘हिन्द प्रशान्त महासागर पहल होस् वा क्वाड ढाँचामार्फत गरिएको खोप सहयोग, हाम्रो चिन्ता प्रत्यक्षरुपमा देख्न सकिन्छ । हाम्रा विश्वव्यापी प्रयासहरूजस्तै अन्तर्राष्ट्रिय सौर्य गठबन्धन र प्रकोप प्रतिरोधी पूर्वाधार गठबन्धन यस क्षेत्रका लागि प्रत्यक्ष रूपमा सान्दर्भिक छ ।’ भारत र संयुक्त राज्य अमेरिकाले संयुक्त रूपमा आयोजना गरेको हिन्द प्रशान्त व्यापार मञ्चको चौथो संस्करणलाई सम्बोधन गर्दै उनले यसो भनेका हुन् । जयशंकरका अनुसार हिन्द प्रशान्त भूमण्डलीकरणको वास्तविकताले बहु–ध्रुवीय प्रणालीको उदय र पुनः सन्तुलनका फाइदाहरू झल्काउँछ ।

उनले भनेका छन् – ‘यसले हाम्रो अन्तरनिर्भरता र अन्तरप्रवेश दुवैलाई जोड दिएको छ । हिन्द प्रशान्त क्षेत्रलाई भारतले स्वतन्त्र, खुला, समावेशी क्षेत्रका रूपमा हेरेको र यसले सबैलाई प्रगति र समृद्धिको साझा प्रयासमा समेटेको छ । यसले यस भूगोलमा सबै राष्ट्रहरूलाई समावेश गर्दछ र यसमा भाग लिन अरूलाई पनि आकर्षित गर्दछ । हाम्रो साझा समृद्धि र सुरक्षाका लागि हामीले वार्ताको माध्यमबाट यस क्षेत्रको लागि साझा नियममा आधारित व्यवस्थाको विकास गर्नु पर्दछ ।

यस्तो व्यवस्थाले सार्वभौमसत्ता र क्षेत्रीय अखण्डता, अन्तर्राष्ट्रिय कानुन, साथै सबै राष्ट्रहरूको सम्मान गर्नुपर्छ । यसले अन्तर्राष्ट्रिय कानुनबमोजिम स्वतन्त्रता, निर्बाध वाणिज्य र विवादको शान्तिपूर्ण समाधानका साथै सामुद्रिक र हवाईजस्ता साझा मार्गको साझा प्रयोग र पहुँचको परिकल्पना गर्दछ । ’

यस क्षेत्रका लागि देशको दृष्टिकोणलाई संक्षेप गर्दै उनले बताएका छन् – ‘भारत यस क्षेत्रमा निष्पक्ष, खुला, सन्तुलित, नियममा आधारित र स्थिर अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार व्यवस्थाको पक्षमा छ । साझा प्रतिक्रियाको आवश्यकतालाई ध्यानमा राख्दै भारतको दृष्टिकोण सहयोग र सहकार्यमा आधारित छ ।

यस वर्ष दोस्रोपटक हिन्द प्रशान्त क्षेत्रलाई महत्व दिइएको छ । यसबाट यसले प्रस्ताव गरेका सम्भावना र अवसरहरू महत्वपूर्ण रहेको देखिएको छ । कोभिड–१९ को सन्दर्भमा महामारीको अनुभवले अधिकांश समाजमा राष्ट्रिय सुरक्षाको बुझाइ फराकिलो भएको छ ।

यसले हामीलाई लचिलो र भरपर्दो आपूर्ति श्रृंखलाको महत्त्व सिकाएको छ । यसले हामीलाई केन्द्रित उत्पादनविरुद्ध सचेत गराएको छ। चाहे त्यो ‘स्थानीयका लागि स्वर’ होस् वा ‘भारतमा निर्माण’ हाम्रो देशमा आजको सोच छिटो आपूर्ति श्रृंखला र अधिक विकेन्द्रीकृत भूमण्डलीकरणमा केन्द्रित बनेको छ । विश्वव्यापी अर्थतन्त्रको लोकतान्त्रिकीकरण गर्न विश्वलाई वृद्धिको अतिरिक्त नेटवर्किङको आवश्यकता छ ।

स्वास्थ्य सुरक्षा, डिजिटल प्रदान, र हरित वृद्धि नै कोभिडपछिको नयाँ प्राथमिकता रहेको छ । हामी अझ गतिशील र मित्रवत व्यापार गन्तव्यको रूपमा उठ्नेछौं । हामी विश्वव्यापी अर्थतन्त्रको विकासको इन्जिन बन्न चाहन्छौं । हामी भरपर्दो र लचिलो आपूर्ति श्रृंखलाको एक हिस्सा बन्न चाहन्छौं ।’

व्यापार र वाणिज्यमा अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग महत्वपूर्ण भएको बताउँदै उनले हिन्द प्रशान्त ‘विशेष गतिविधि र ऊर्जाको क्षेत्र’ बन्ने पनि उल्लेख गरेका छन् ।