काठमाडौं ।
आजभोलि पैसाका लागि मनिसहरु गलत काम गर्ने गर्छन् । यो सुनको अण्डा दिने कुखुराको कहानीजस्तो भएको छ । त्यस कारण राम्रो मुलुकको आशा गर्ने हो भने पहिला सुनको अण्डा खाने र लुकाउने मानसिकताको अन्त्य गर्नु जरुरी छ, अन्यथा मुलुक सधैँ उस्तै हो।
देशमा सर्वप्रथम लालच र भ्रष्टाचार नै त्यो काँडा हो, जसले गर्दा देश अघि बढ्न सकिराखेको छैन । यही कारण अहिले हाम्रो देश लँगडो भइराखेको छ । यो रोगको अन्त्य कसले गर्ने हो । यो अवस्था कहिलेसम्म रहिरहने हो ? त्यो भने थाहा हुन सकिराखेको छैन। यसमा कसलाई मात्र दोष दिने ? अब मुलुकको द्रुत विकासका लागि एउटै आशा हो– राम्रा, नयाँ, बुद्धिजीवी, नेताहरुको आवमन । अहिले केही नयाँ अनुहारका राम्रा नेताहरुको आगमनको शुरुवात पनि भइराखेको छ । तर आर्थिक तथा बलको कमीले यिनीहरु पावरफुल हुन गाह्रो भइराखेको छ । हुन त यिनीहरुको पनि राम्रा दिन आउँछन् भन्ने कुरामा मानिसहरुले आशा गरेका छन्।
अहिलेको परिप्रेक्ष्यमा हाम्रो देशमा कराउने, भाषण दिने, एक–अर्कालाई गाली गर्नेजस्ता मानिसहरु धेरै छन् तर देशलाई कसरी दौडाउने भन्ने कुरामा शायद राम्रा मानिसको कमी छ जस्तो लाग्छ । संसारमा राम्रा मानिस पनि हुन्छन् र नराम्रा मानिस पनि हुन्छन् । हाम्रो मुलुकमा पनि त्यस्तै हो । एक–अर्कालाई दोष दिने र गाली मात्र गरेर मुलुकको द्रुत विकास हुने होइन, बल्की प्रत्येक नागरिक मुलुकलाई ठेल्नका लागि एकपल्ट अग्रसर हुन आवश्यक छ । हाम्रो देशमा भगवान्ले हरेक कुरा दिएका छन्, सिर्फ अहिले आएर मानिसहरुमा लालच र राम्रो सोचको कमीले गर्दा मुलुक मात्र अघि बढ्न सकिराखेको छैन । यही कारणले गर्दा विदेशीको अगाडि हामी झुकेर ऋण बोकी बसेका छौं । तर हामीले आफ्नो देशमा भएको फल पनि राम्ररी टिपेर खान जानेनौं, जसले गर्दा मानिसमा वितृष्णा, सुस्तता तथा नकारात्मक सोच भरिएको पाइन्छ ।
अहिले देशमा अपार धन छ तर मुलुक र जनताका लागि सरकार गम्भीर छैन । ज्ञानको कमी, कुर्सीको लडाइँ, लालच–स्वार्थ तथा भिजनको कमीका कारण यिनीहरुले सधैँ जनताको गाली खाइराखेका हुन्छन् । तर हाम्रो समाजमा मानिसहरु पनि त्यस्तै छन् । चाकडी, देखावा, गफ, गालीजस्ता कुरामा नै अल्झेर बसेका छन् । एक कुशल नागरिकको हिसाबले मैले पनि सानो–ठूलो योगदान गर्नुपर्दछ भन्ने कुरामा मानिसको सोच छैन । प्रायजसो मानिसको खोपडी चाकडी, अल्लारे र स्वार्थ सोचले नै भरिएको छ । एकातिर नेता खराब छन् भने अर्कोतिर हामी जनतामा पनि यस्ता खराब गुणहरु छन् । अनि मुलुक कसरी दौडन्छ त ? त्यसकारण अब भने एकपल्ट मुलुकको द्रुत विकासका लागि सबै पक्ष बदलिनुपर्दछ ।
हाम्रो देशमा राम्रो भिजनको कमीले द्रुत विकास हुन सकेन । कुर्सीमा बस्ने जम्बो परिवार, राम्रा, बुद्धिजीवी तथा नयाँ नेताहरुको समन्वयमा अब भने मुलुकलाई दु्रत विकासमा दौडाउनुपर्छ । यसमा मन र सोच सबैको ठूलो हुनुपर्दछ । सधैँ कुकुर र बिरालोजस्तो एक–अर्कालाई गाली गरिराख्ने समय होइन । एकपल्ट यसको लागि सबै मिल्ने नै हो । त्यसकारण यस्ता कुराहरुमा हामीले समय बर्बाद पनि गर्न हुँदैन । यसप्रति एकले अरुलाई राम्रो ज्ञान, शिक्षा दिएर मानिसहरुको सोच बदल्दै जाने हो । नकि यो मामलामा लालची र नकारात्मक मानिसहरुजस्तै ढिड भएर बस्ने हो ।
बास्तवमा भन्ने हो भने, अहिले मुलुकमा प्रकृतिले या समयले भनौं, धेरै आयस्रोतहरु दिएको छ तर हामी कुर्सी र हिजोका कुराहरुलाई मात्र लिएर कलह गरिराखेका छौं । यसरी कसरी मुलुक बन्छ त ? धैर्य, बुद्धि, विवेकले नै मुलुक अघि बढ्ने हो ।
अहिले देशमा वर्तमान सरकारले सोच्ने नै मुलुकमा आयस्रोत कसरी बढाउने र कसरी देशमा रकम भित्र्याउने भन्ने हो । यसो गर्नाले देशका रोजगार समस्या, युवापुस्ताका निरासा कम हुँदै जानेछन् । अहिले देशमा खाद्यान्न, फलफूल, कपडा, जुत्ता, रक्सी, चुरोट, चिया, कफी, जकडीबुटी, रुद्राक्ष, घिउ, पशुपालन, मत्स्यपालन, अलैँची, मसलाजन्य पदार्थहरुको उत्पादन बढाएर यी चिजहरुमा आत्मनिर्भर बन्ने हो ।
साथै यस्ता सामानहरुलाई निर्यात गर्ने हो । यति मात्र नभई प्याज, लसुन, अदुवाजस्ता चिजहरुको पनि उत्पादन बढाउनु जरुरी छ । कारण यस्ता चिजहरुको लागि पनि हामी नेपाली छिमेकी देशमा निर्भर हुनुपरेको छ । सरकारले यी कुरामा ध्यान दिने र यस्ता कुराको उत्पादन बढाउने हो भने यहाँ नै रोजगार फालाफाल हुनेछ । यसका लागि सिर्फ सरकारी कुर्सीमा बस्ने मानिसहरु इमानदार र राम्रो भएर भिजन तर्जुमा गर्नुपर्दछ, अनि न मुलुक राम्रो हुने हो । तर यस्ता कुरामा पहिला अप्ठ्यारा, अल्छीपन, नकारात्मकता भएका मानिस सुध्रनुपर्दछ ।
माथि भनिएका कुराहरु यदि सफल हुँदै गए भने देशमा व्यापक रकम भित्रिनेछ र मानिसहरु आत्मनिर्भर हुन सक्नेछन् । तर यी कुराहरु सफल हुन सरकारहरु कतिको जाँगरिलो हुन सकिन्छ, कतिको सकारात्मक भएर अरुको कुरा मान्न सकिन्छ, त्यसमा भर पर्दछ । यही हिसाबले एकपल्ट फेरि भन्नुपर्दा नागरिकहरु पनि अल्छी र नकारात्मक नभई सुविधा, सहुलियत, कर, प्रशासनिक झमेला, अभाव आदिका लागि लड्न सक्नुपर्दछ। तर आफूहरु नै चाकडी, स्वार्थी, लालची हुने, उपभोक्तालाई ठग्ने मनसाय राख्ने हो भने यहाँ पनि खेल खत्तम हो, अहिले देशमा भइराखेको नै यही नै हो।
अहिले देशमा आयातीत वस्तुहरु पनि कम गर्दै लैजानुपर्दछ। यसले मुलुकमा पैसा जोहो हुन्छ। देशमा संघीयता राम्रो हो, तर खराब सोचले गर्दा यो सफल हुन सकिराखेको छैन। यसलाई सफल बनाउने प्रयत्न गर्नुपर्छ।
अन्त्यमा देशमा अपार बिजुली, कृषि, पर्यटन तथा अनेक आयस्रोतलाई खेलाएर नै देश र जनतालाई धनी बनाउने हो, तर यहाँ सरकार, नेता, समाज कहाँनिर चुकिराखेको छ, त्यसलाई नियाल्न जरुरी छ ।